| ກິລາຫວຽດນາມ ສູ້ຊົນຍາດຫຼຽນຄຳໃຫ້ໄດ້ 3 ເຖິງ 5 ຫຼຽນຢູ່ ASIAD 19 | |
| ທະນາຄານໂລກ WB: ເສດຖະກິດຫວຽດນາມຈະມີອັດຕາເລັ່ງເພີ່ມຂຶ້ນໃນປີ 2022 |
ຍິ່ງກວ່າໃຜໝົດ, ລຸງໂຮ່ ເຂົ້າໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງເຖິງຄວາມໝາຍຂອງບັນດາພິທີ, ຮີດຄອງປະເພນີ, ຈິດໃຈຂອງປະຊາຊົນເຮົາຕໍ່ກັບບຸນເຕັດ. ເຖິງວ່າຈະດຳລົງຕຳແໜ່ງ ປະທານປະເທດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ບຸນປີໃໝ່ປະຈໍາຊາດສຳລັບເພິ່ນຍັງຄົງເຂັ້ມຂຸ້ນໄປດ້ວຍຈຸດວັດທະນະທຳ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີຂອງຫວຽດນາມ.
ໃນ 79 ລະດູບານໃໝ່ຂອງລຸງໂຮ່ ມີເຖິງ 30 ລະດູບານໃໝ່ຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ຄິດໄລ່ເກືອບເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງຊີວິດ, ລຸງໂຮ່ ບໍ່ໄດ້ຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດຢູ່ບ້ານເກີດຂອງຕົນ. ລຸງ ມີພຽງ 15 ເຕັດເຕົ້າໂຮມກັບພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຢູ່ພາກເໜືອ.
ໃນເຂດທີ່ໝັ້ນ, ຮອດບຸນເຕັດ, ລຸງ ໄດ້ຫໍ່ເງິນ ແລະຫຼຽນໃນເຈ້ຍແດງສົດ, ອວຍພອນ (ແຈກອັງເປົາ) ໃຫ້ເດັກນ້ອຍ ແລະ ອວຍພອນປີໃໝ່ຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່. ກັບຄືນຮອດຮ່າໂນ້ຍ, ໃນວັນເອກະລາດທໍາອິດປີ 1946, ຫາກໍ່ຮອດວັນທີ 18 ເດືອນທັນວາຕາມຈັດທະປະຕິທິນ, ລຸງໂຮ່ ໄດ້ຖາມທ່ານ ຫວູກີ ວ່າ: “ອາວເບິ່ງວ່າຮອດວັນບຸນເຈົ້າເຕົາໄຟແລ້ວບໍ?”. ຕອນຄ່ຳວັນທີ 30 ບຸນເຕັດ, ລຸງໂຮ່ ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມ ແລະອວຍພອນບຸນເຕັດໄປຍັງຄອບຄົວຊາວນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍຈຳນວນໜຶ່ງ... ແຕ່ສິບໂມງຄືນ ທ່ານ ຫວູກີ - ເລຂາສ່ວນຕົວ, ສົ່ງລຸງໂຮ່ ໄປໜອງຮ່ວານກຽນ, ເຂົ້າວັດຫງອກເຊີນ ຊົມປະຊາຊົນໄປເກັບໂຊກລາບ, ແລ້ວໄປຫໍແບກມ້າ... ໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 1 ບຸນເຕັດ, ລຸງໂຮ່ ໄດ້ບອກທ່ານກີ ເອົາເຈ້ຍໄປ ເພື່ອເປີດຂຽນໜັງສືໃນຕົ້ນປີ.
 |
 |
ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ໃນໂອກາດບຸນເຕັດ, ມີປີທີ່ລຸງໄປຕະຫຼາດບຸນເຕັດ, ໄປດົງຊວນເຫັນພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນມາຊື້ຂາຍ, ໄດ້ຢຸດຢູ່ຖະໜົນເພື່ອເບິ່ງເພິ່ນຂຽນຄໍາກອນຄູ່… ມີປີທີ່ລຸງ ໄດ້ໄປຢາມວັດວາອາຮາມ, ໄປຊົມວິວທິວທັດ. ແຕ່ບໍ່ມີປີໃດທີ່ລຸງໂຮ່ ບໍ່ໄປອວຍພອນປີໃໝ່ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ, ນັກຮົບ, ລຸງໂຮ່ ໄປຫາປະຊາຊົນທຸກຊັ້ນ ວັນນະ, ແຕ່ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນໃຫ້ໄປເຖິງຄອບຄົວທຸກຍາກກ່ອນ. ຕໍ່ມາເມື່ອມີເງື່ອນໄຂໃນໂອກາດບຸນເຕັດ, ລຸງ ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມຫຼາຍແຫ່ງ... ບັນດາກົມກອງກອງທັບ, ໂຮງງານ, ສະຫະກອນກະສິກຳ...
ໂດຍບໍ່ລືມພິທີ, ຮີດຄອງປະເພນີດັ້ງເດີມ, ແຕ່ລຸງໂຮ່ ພະຍາຍາມຊອກຫາວີທີເຮັດໃຫ້ເໝາະສົມກັບຊີວິດທີ່ທັນສະໄໝ. ພິເສດ, ລຸງໂຮ່ ໄດ້ປະດິດສ້າງຮີດຄອງປະເພນີໃໝ່ທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ, ພຽງແຕ່ມີໃນວັດທະນະທຳເຕັດຂອງໂຮ່ຈີມິນ, ເຂັ້ມຂຸ້ນໄປດ້ວຍລັກສະນະຂອງໂຮ່ຈີມິນ.
ກ່ອນອື່ນໝົດ, ນັ້ນແມ່ນປີໃດລຸງໂຮ່ ກໍ່ໄດ້ສົ່ງຈົດໝາຍ ແລະບົດກະວີໄປອວຍພອນບຸນເຕັດພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ. ບົດກະວີອວຍພອນທຳອິດຂອງລຸງໂຮ່ ໄດ້ຂຽນໃນປີ 1942, ພິມໃນໜັງສືພິມເອກະລາດ ສະບັບເລກທີ 114, ໂດຍມີເນື້ອໃນວ່າ:
“… ຂໍອວຍພອນໃຫ້ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນເຮົາສາມັກຄີກັນ,
ຂໍອວຍພອນໃຫ້ຫວຽດມີງເຮົາປະສົບຜົນສຳເລັດຫລາຍຂຶ້ນ!
ຂໍອວຍພອນໃຫ້ປະເທດຊາດເຮົາໃນປີນີ້,
ທຸງສີແດງດາວເຫຼືອງປິວສະບັດ…”
ແຕ່ໃນເວລານັ້ນ, ບົດກະວີຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການເຜີຍແຜ່ຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ບໍ່ມີຫຼາຍຄົນຮູ້ຈັກເຖິງ.
 |
ເວົ້າເຖິງຈົດໝາຍອວຍພອນປີໃໝ່ຂອງລຸງໂຮ່, ກໍ່ຕ້ອງເລີ່ມແຕ່ປີໃໝ່ປີຈໍປີ 1946, ເມື່ອລຸງໂຮ່ເປັນປະທານປະເທດ ແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ຫວຽດນາມ. ນັກຂຽນລະຄອນ ຮອກຟີ ເລົ່າຄືນວ່າ ໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດຂອງປີນັ້ນ, ຂ່າວທີ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ອ່ານຈົດໝາຍອວຍພອນປີໃໝ່ຖືກປະກາດຢູ່ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ, ທຸກຄົນກໍ່ຮູ້, ດັ່ງນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງພາກັນນັ່ງມິດງຽບ ແລະ ຄອຍຖ້າ, ຈາກວິທະຍຸກະຈາຍສຽງເພງຊາດ ແລ້ວຮອດສຽງເວົ້າທີ່ອົບອຸ່ນຂອງລຸງໂຮ່. ລຸງໂຮ່ ອວຍພອນປີໃໝ່ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນພາຍໃນປະເທດ ແລະຊາວຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ຕ່າງປະເທດ, ອວຍພອນຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່, ຫຼານນ້ອຍ, ໄວລຸ້ນ, ເດັກນ້ອຍ, ນັກຮົບທີ່ພວມຕໍ່ສູ້ຢູ່ແນວຮົບ.
“ຈົດໝາຍອວຍພອນປີໃໝ່” ສຸດທ້າຍທີ່ລຸງຂຽນ ໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດ ປີວອກ (ປີ 1968). ໃນຕອນທ້າຍຂອງຈົດຫມາຍ, ມີບົດກະວີ:
"ລະດູບານໃໝ່ປີນີ້ດີກວ່າລະດູບານໃໝ່ປີຜ່ານມາ,
ຂ່າວໄຊຊະນະເປັນຂ່າວດີໃນທົ່ວປະເທດ.
ພາກເຫນືອ ແລະພາກໃຕ້ແຂ່ງຂັນຕີຕ້ານສັດຕູອາເມລິກາ,
ກ້າວຂຶ້ນ!
ເຮົາຈະຍາດໄດ້ໄຊຊະນະສົມບູນ!”
ລະດູບານໃໝ່ປີລະກາ (1969), ສຸຂະພາບຂອງລຸງໂຮ່ ອ່ອນເພຍລົງ, ສະນັ້ນ ເພິ່ນຈຶ່ງມີໂທລະເລກຄໍາກະວີ 4 ປະໂຫຍກ ເພື່ອອວຍພອນປີໃໝ່ເຖິງບັນດາພະນັກງານທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ ປາຣີ ເທົ່ານັ້ນ.
ການປະດິດສ້າງວັດທະນະທຳເຕັດທີ 2 ຂອງລຸງໂຮ່ ແມ່ນງານບຸນປູກຕົ້ນໄມ້. ໃນປຶ້ມປະຫວັດສາດ ດ່າຍວຽດ ແລະ ໂຕອານທູ, ມີບົດຂຽນທີ່ຂຽນວ່າ: “ໃນລະດູບານໃໝ່ປີມະເມຍ, ເຈົ້າຊີວິດ ຫຼີເຍິນຕົງ ໄດ້ອອກຄໍາສັ່ງຫ້າມປະຊາຊົນ ໃນລະດູບານໃໝ່, ບໍ່ໃຫ້ຕັດຕົ້ນໄມ້." ນັ້ນແມ່ນຄຳສັ່ງໄດ້ປະກາດເມື່ອ 893 ປີກ່ອນ. ໂດຍຮັບຮູ້ມູນເຊື້ອອັນດີງາມຂອງປະເທດຊາດ, ລຸງໂຮ່ ມັກປູກຕົ້ນໄມ້. ຈາກການເຄື່ອນໄຫວຢູ່ໄທ ຈົນເຖິງກັບເມືອເຂດທີ່ໝັ້ນຫວຽດບັກ ຫຼື ຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ, ລຸງໂຮ່ ບໍ່ເຄີຍລືມ “ເພີ່ມພູນຜະລິດຜົນ” ແລະປູກຕົ້ນໄມ້. ລຸງໂຮ່ ໄດ້ເຮັດເອງກ່ອນ ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຄົນເຮັດພ້ອມກັນ.
 |
ວັນທີ 28 ມັງກອນ ປີ 1959, ໃນນາມປາກກາຊື່ວ່າ ເຈິ່ນລຶກ, ລຸງໂຮ່ ໄດ້ຂຽນບົດຂຽນກ່ຽວກັບ ບຸນເຕັດປູກຕົ້ນໄມ້ ລົງພິມໃນໜັງສືພິມປະຊາຊົນ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນທົ່ວປວງຊົນຕອບສະໜອງເດືອນປູກຕົ້ນໄມ້ໃນລະດູບານໃໝ່ເດືອນມັງກອນ (ແຕ່ ວັນທີ 6 ເດືອນມັງກອນ ເຖິງວັນທີ 6 ກຸມພາ 1960) ເນື່ອງໃນໂອກາດ ສະເຫຼີມສະຫຼອງ 30 ປີ ແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງພັກ. ໄລຍະປູກຕົ້ນໄມ້ນີ້ມີຊື່ວ່າ “ບຸນເຕັດປູກຕົ້ນໄມ້” ເປີດສາກໃຫ້ແກ່ການປູກຕົ້ນໄມ້ຕະຫຼອດປີ. ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນເຮົາກໍຕອບສະໜອງຄຳຮຽກຮ້ອງຂອງລຸງໂຮ່ຢ່າງກະຕືລືລົ້ນ. “ພູຕົ້ນໄມ້ລຸງໂຮ່” ແລະ “ສວນລຸງໂຮ່” ເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ທົ່ວທຸກແຫ່ງ. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, “ບຸນເຕັດປູກຕົ້ນໄມ້” ໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງຈົນຮອດປະຈຸບັນ, ກາຍເປັນຮີດຄອງປະເພນີໃໝ່, ວັດທະນະທຳບຸນເຕັດໃໝ່. ລຸງໂຮ່ ມີສອງປະໂຫຍກກະວີທີ່ຄຸ້ນເຄີຍຢູ່ໃນບົດຂຽນຂອງເພິ່ນໃນໂອກາດ “ບຸນເຕັດປູກຕົ້ນໄມ້” ປີ 1965, ນັ້ນແມ່ນ:
“ລະດູບານໃໝ່ແມ່ນບຸນເຕັດປູກຕົ້ນໄມ້
ເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດນັບມື້ນັບພັດທະນາ"
ໃນຄວາມນຶກຄິດຂອງປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ຍັງຄົງແມ່ນທັດສະນະກ່ຽວກັບບຸນປີ ໃໝ່ປະຈໍາຊາດທີ່ມີຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະເຂັ້ມຂຸ້ນໄປໄປດ້ວຍສີສັນ ສະເພາະ ໂດຍບໍ່ມີການຟຸ່ມເຟືອຍ.
ເພິ່ນກໍ່ຊີ້ອອກບັນດາວຽກທີ່ໜ້າຕຳໜິຕິຕຽນ ເມື່ອພົບເຫັນບ່ອນທີ່ເຮັດວຽກ ບໍ່ຖືກຕ້ອງ.
ເມື່ອບຸນເຕັດມາໃກ້ຈະມາເຖິງ, ລະນຶກເຖິງລຸງໂຮ່ ຍິ່ງບໍ່ອາດລືມບັນດາຮູບພາບຂອງເພິ່ນກັບວັນບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດຂອງຊາດ. ເມື່ອຄິດເຖິງລະດູບານໃໝ່, ຍິ່ງຮູ້ສຶກຂອບໃຈເພິ່ນກວ່າອີກ, ເພາະວ່າ ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໄດ້ນຳເອົາລະດູບານ ໃໝ່ອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດໃຫ້ແກ່ປະເທດ ແລະປະຊາຊົນ: ລະດູບານໃໝ່ແຫ່ງ ເອກະລາດພາຍຫຼັງລະດູໜາວຂອງການເປັນທາດ.
ບູນມີ
