ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ: ເປີດຕົວສາຂາສະມາຄົມມິດຕະພາບຫວຽດນາມ - ກຳປູເຈຍ ຢູ່ເມືອງ ບິ່ງແຈ໋ງ | |
ບຸກທະລຸໃນວຽກງານຮັກສາ, ພັດທະນາພາສາ ຫວຽດນາມ ໃນປະຊາຄົມຊາວຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ຕ່າງປະເທດ |
ຄວາມຮັກພາສາຫວຽດນາມ ຈາກຫົວໃຈຜູເປັນແມ່
ໃນລາຍການໂທລະພາບປີ 2023, ທ່ານນາງ ເວີນ ໄດ້ເລົ່າກ່ຽວກັບໄວໜຸ່ມນ້ອຍຂອງຕົນ: “ພໍ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າມັກສອນບັນດາບົດເພງພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າ. ເຖິງວ່າຈະໄປໃສກໍຍັງຢູ່ໃນຈິດສຳນຶກຂອງຕົນ”. ທ່ານນາງຍາມໃດກໍ່ຊອກຫາວິທີສົ່ງຄວາມຮັກພາສາແມ່ໃຫ້ລູກສາວ, ແຕ່ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍສະເໝີໄປ. ທ່ານນາງເລົ່າເຖິງເທື່ອໜຶ່ງທີ່ Ivy ປະຕິເສດການຮຽນພາສາຫວຽດນາມ, ກ່າວວ່າ "ຮຽນພາສາຫວຽດນາມ boring (ໜ່າຍ) ຫຼາຍ!".
ທ່ານາງ ປອ. ເຈີ່ນຮົ່ງວັນ, ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອົງການຊຸກຍູ້ການປົກປັກຮັກສາພາສາ ແລະ ວັດທະນະທຳຫວຽດນາມ VietSchool. (ພາບ: ເຈິ່ນຮົ່ງວັນ) |
ການປະຕິເສດນັ້ນເຮັດໃຫ້ນາງພະວ້າພະວັງ: "ຈະຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ລູກໄດ້ແນວໃດ?". ນາງເລີ່ມໜູມໃຊ້ທຸກໆໂອກາດໃນແຕ່ລະມື້, ຈາກບັນດາການໄປລະຫຼິ້ນ, ອະທິບາຍບັນດາສິ່ງງ່າຍໆອ້ອມຮອບ, ຊ່ວຍໃຫ້ລູກພັດທະນາແນວຄິດສອງພາສາຢ່າງເປັນທຳມະຊາດ.
ຄວາມຊົງຈຳອີກຢ່າງໜຶ່ງແມ່ນເມື່ອທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຊາງ, ແມ່ຍ່າຂອງທ່ານນາງ ເວີນ ໄດ້ແບ່ງປັນວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າມີລູກ 9 ຄົນ, ເຊິ່ງມີ 8 ຄົນຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ທຸກໆຄັ້ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໂທຫາທີ່ຫຼານເວົ້າພາສາຫວຽດນາມບໍ່ໄດ້, ມັນເປັນເລື່ອງທີ່ໂສກເສົ້າ. ເມື່ອຫຼານຂອງຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ພາສາຫວຽດນາມຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກຕື່ນເຕັ້ນຫຼາຍ, ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກຕື່ນເຕັ້ນຫຼາຍ. ທຸກຄັ້ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍິນ Ivy ເວົ້າວ່າ “ຂໍເຊີນແມ່ເຖົ້ົ້າກິນເຂົ້າ”, ຫົວໃຈຂອງຂ້າພະເຈົ້າເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມສຸກ".
ຈາກບັນດາສີ່ງນ້ອຍໆນັ້ນ, ທ່ານນາງ ເວີນ ໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າ ການສອນພາສາຫວຽດນາມ ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນການຖ່າຍທອດພາສາເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນການເຊື່ອມຕໍ່ອາລົມຈິດໃນຄອບຄົວອີກດ້ວຍ. ນັບແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາ, ທ່ານນາງໄດ້ຕັ້ງໃຈໃນການເລີ່ມຫຼາຍໂຄງການເພື່ອໜູນຊ່ວຍບັນດາຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມ ໃນການປົກປັກຮັກສາພາສາແມ່. ໂຄງການ ອ່ານປື້ມນຳກັບລູກ, ສະໜອງປຶ້ມແລະ ວິດີໂອ 78 ຫົວໃຫ້ 100 ຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມ ຢູ່ອົດສະຕາລີ, ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ປະສົບຜົນສຳເລັດຂອງນາງ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ທ່ານນາງ ເວີນ ຍັງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຫຼາຍການເຄື່ອນໄຫວຢ່າງຕັ້ງໜ້າເພື່ອປົກປັກຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ໃນປະຊາຄົມຊາວຫວຽດນາມ ຢູ່ ອົດສະຕາລີ. VietSpeech ແມ່ນໂຄງການທີ່ໄດ້ຮັບການອຸປະຖຳຈາກສະພາຄົ້ນຄວ້າອົດສະຕາລີ ທີ່ທ່ານນາງ ເວີນ ເປັນສະມາຊິກ, ໄດ້ໃຫ້ເກີດປຶ້ມຄູ່ມື Multilingual Children (ເດັກນ້ອຍຫຼາຍພາສາ). ເອກະສານສະໜອງຄວາມຮູ້ໂດຍບໍ່ເສຍຄ່າໃຫ້ບັນດາຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ຕ່າງປະເທດ ດ້ວຍຫົວຂໍ້ຄື: ບັນດາຜົນປະໂຫຍດຂອງການຮັກສາພາສາແມ່; ບັນດາຍຸດທະສາດ, ວິທີຊ່ວຍໃຫ້ເດັກນ້ອຍຮັກສາພາສາແມ່, ວິທີສອນໃຫ້ເດັກຮຽນພາສາຫວຽດນາມ ຢ່າງມີຄວາມສຸກຈາກອຸປະກອນທີ່ມີຢູ່ ແລະ ຈາກການດໍາລົງຊີວິດ, ສື່ສານປະຈຳວັນ; ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບລະບົບພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາຫວຽດນາມ ເພື່ອໃຫ້ເດັກນ້ອຍສາມາດປຽບທຽບ...
ໃນເດືອນຕຸລາ 2021, ທ່ານນາງ ເວີນ ໄດ້ໄປຫາ SBS ຫວຽດນາມ ຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ແລະ ໄດ້ສະເໜີໃຫ້ຜະລິດລາຍການ “ຮັກສາຮ່ວມກັນພາສາຫວຽດນາມ”, ອອກອາກາດທຸກອາທິດຢູ່ SBS ພາສາຫວຽດນາມ. ໂຄງການນີ້ໄດ້ກາຍເປັນສະຖານທີ່ເພື່ອໃຫ້ບັນດາຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມ ຢູ່ ອົດສະຕາລີ ແລະ ຫຼາຍປະເທດແບ່ງປັນເລື່ອງອະນຸລັກຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ເຊີນບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການພັດທະນາພາສາເດັກນ້ອຍຫຼາຍພາສາຂອງໂລກ.
ດ້ວຍການຊຸກຍູ້ ແລະ ໜູນຊ່ວຍຂອງສະຖານກົງສຸນໃຫຍ່ ຫວຽດນາມ ຢູ່ Sydney, ໃນເດືອນ ມີນາ 2023, ທ່ານນາງ ເວີນ ສືບຕໍ່ສ້າງຕັ້ງ VietSchool - ອົງການເພື່ອຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາພາສາ, ວັດທະນະທຳ ຫວຽດນາມ ໂດຍຜ່ານບັນຊຸດຮຽນພາສາຫວຽດນາມ ແລະ ບັນດາລາຍການພົວພັນຄື SuperSpeech ແລະ ການອ່ານກັບລູກ.
“ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໜູນຊ່ວຍບັນດາຄອບຄົວຮູ້ວິທີຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ແກ່ລູກຫຼານ. ການຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ແມ່ນການຢືນຢັນສີສັນ, ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຊຸມຊົນຂອງຕົນທີ່ເຂັ້ມແຂງຄືແນວໃດ”.
ຊາວຫວຽດນາມ ຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ຢູ່ອາເມລິກາ
ຢູ່ອາເມລິກາ, ເລື່ອງລາວຂອງທ່ານນາງ ໂງ່ກິມຫວຽດ (ອາໄສຢູ່ລັດ Maryland) ຍັງເຕັມໄປດ້ວຍອາລົມຈິດ ແລະ ຄວາມກະຕືລືລົ້ນ. ນັບແຕ່ປີ 1995 ເປັນຕົ້ນມາ, ທ່ານນາງໄດ້ກາຍເປັນ “ຄູສອນທີ່ອິດເມື່ອຍ” ເມື່ອເຫັນວ່າຫລານຂອງຕົນເວົ້າພາສາຫວຽດນາມ ບໍ່ໄດ້. ດ້ວຍຄວາມຕັ້ງໃຈທີ່ຈະສົ່ງຕໍ່ພາສາແມ່ຂອງຕົນໃຫ້ຄົນລຸ້ນຕໍ່ໄປ, ທ່ານນາງເລີ່ມສອນພາສາຫວຽດນາມ ຜ່ານ Zoom, ພິເສດແມ່ນຫຼັງຈາກລູກຫຼານຕ້ອງຈ້າງນັກແປພາສາໃນລະຫວ່າງການເດີນທາງກັບຄືນຫວຽດນາມ.
ທ່ານນາງ ໂງ່ກິມຫວຽດ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຫ້ອງຮຽນພາສາຫວຽດ ຂອງເດັກນ້ອຍອາເມລິກາ ທີ່ມີເຊື້ອຊາດ ຫວຽດນາມ ນັບແຕ່ປີ 1995. (ພາບ: ໂງ່ກິມຫວຽດ) |
ນັບແຕ່ຈຸດທີ່ບໍ່ຮູ້ພາສາຫວຽດນາມ, ເຕືອງລອງ, ຫລານຊາຍຂອງທ່ານນາງ ໂງ່ກິມວຽດ, ຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈເມື່ອຫຼັງຈາກຮຽນນຳນ້າສາວ, ນ້າບ່າວເປັນເວລາສອງສາມເດືອນ, ລາວສາມາດອ່ານພາສາຫວຽດນາມ ໄດ້ຢ່າງຄ່ອງແຄ້ວ.
ເຕືອງລອງ ໄດ້ແບ່ງປັນກັບສື່ມວນຊົນວ່າ “ປະຈຸບັນ,ໃນບັນດາເພື່ອນມິດຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນຜູ້ທີ່ເກັ່ງພາສາຫວຽດນາມ ທີ່ສຸດ. ນ້າສາວບໍ່ພຽງແຕ່ສອນພາສາຫວຽດນາມ ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສອນວັດທະນະທຳຫວຽດນາມ ໃຫ້ລູກອີກດ້ວຍ. ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ ພາສາຫວຽດນາມ ໄດ້ຊ່ວຍຂ້າພະເຈົ້າຫລາຍຢ່າງ. ຕອນຍັງນ້ອຍ, ຢູ່ກັບພໍ່ແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍິນ ແລະ ເຂົ້າໃຈພຽງເລັກນ້ອຍ. ເມື່ອເຕີບໃຫຍ່ ແລະ ໄດ້ແຕ່ງງານ, ເມຍຂອງຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄົນຫວຽດນາມ ແຕ່ເວົ້າພາສາຫວຽດນາມ ບໍ່ໄດ້, ໄປເຮັດວຽກກໍ່ເວົ້າພາສາອັງກິດ. ມີຄັ້ງໜຶ່ງບໍລິສັດຂອງຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຄົນຫວຽດນາມ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງເອີ້ນຂ້າພະເຈົ້າໄປແປໃຫ້ລູກຄ້າຄົນຫວຽດນາມ ທີ່ບໍ່ຮູ້ພາສາອັງກິດ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຮູ້ພາສາຫວຽດນາມ. ໃນການໄປກຸສົນຢູ່ Sapa ກັບເພື່ອນມິດຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຈ້າງນັກແປພາສາຫວຽດນາມ...ດັ່ງນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຈະພະຍາຍາມຮຽນພາສາຫວຽດໃຫ້ດີ ເພື່ອເປັນນັກແປໃຫ້ເມຍ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນ. ແນ່ນອນເມື່ອມີລູກ, ຂ້າພະເຈົ້າຈະສອນເວົ້າພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ເດັກ”.
ບໍ່ພຽງແຕ່ສອນພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ລູກຫຼານຢູ່ໃນຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ທ່ານນາງ ກິມຫວຽດ ຍັງອາສາສະໝັກສອນພາສາຫວຽດນາມ ໃຫ້ເດັກນ້ອຍໃນຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມ, ສອນຢູ່ໂບດຕາມຂະບວນການພາທາງ... ທ່ານນາງເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ຜ່ານບັນດາບົດຮຽນຂະໜາດນ້ວຍ, ນາງ ບໍ່ພຽງແຕ່ສອນພາສາແມ່ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງກະຈາຍໄຟວັດທະນະທຳ, ຊ່ວຍໃຫ້ລຸ້ນໜຸ່ມຮັກສາເອກະລັກຫວຽດນາມ.
ທ່ານນາງແບ່ງປັນວ່າ “ວິທີການສອນພາສາຫວຽດນາມ ຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນຜ່ານບົດຮຽນກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທໍາພື້ນເມືອງ, ຮູບພາບຂອງງານບຸນ, ວັດທະນະທໍາທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຫວຽດນາມ ເພື່ອຜ່ານນັ້ນສຶກສາຮີດຄອງປະເພນີ, ທັງຮັບຮູ້, ທັງຄົ້ນພົບຊີວິດວັດທະນະທໍາພື້ນເມືອງທີ່ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍຕົວຕົນຂອງພາກພື້ນ, ໂດຍຜ່ານນັ້ນ ໂຄສະນາຮູບພາບປະເທດຊາດ, ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ເຖິງເພື່ອນມິດສາກົນ…”.
ບັນດາເລື່ອງລາວຂອງທ່ານນາງປອ ເຈີ່ນຮົ່ງວັນ ແລະ ທ່ານນາງ ໂງກິມຫວຽດ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສຳຄັນຂອງການຮັກສາພາສາຫວຽດນາມ ໃນປະຊາຄົມຊາວ ຫວຽດນາມ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ທຸກຄຳສັບ, ທຸກຄຳສັບຫວຽດນາມ ທີ່ສອນບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນພາສາເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງເປັນການກະທຳທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ວັດທະນະທຳ, ຄອບຄົວ ແລະ ກົກເຄົ້າເຫງົ້າກໍ. ບັນດາການກະທຳທີ່ເບິ່ງຄືວ່າລຽບງ່າຍນັ້ນ ພວມປະກອບສ່ວນໂຄສະນາບັນດາເອກະລັກວັດທະນະທຳຫວຽດນາມ ໄປທົ່ວໂລກ.
ມີງດຶກ