  |
 |
 |
|
ຄອບຄົວຂອງນາງ ຮ່ວາງທິຍີ. |
"ປະເທດໃນເຮືອນ ແມ່ນແມ່ແມ່ນພໍ່ ມັນແມ່ນທຸງຊາດ? ... ກະວີທີ່ລູກຈື່ຈຳໄດ້ ບົດວັນນະຄະດີທີ່ລູກເຮັດ ອ່ອນໂຍນພາສາຫວຽດນາມ ມັນແມ່ນປະເທດບໍ?” ນະຄອນ Chartres ໃນຕອນບ່າຍຕົ້ນລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນ. ຢູ່ເຮືອນຫຼັງໜຶ່ງຢູ່ໃຈກາງນະຄອນ, ສຽງອັນແຈ່ມໃສ, ອົບອຸ່ນຂອງລູກສາວຜູ້ທີ 2 ຂອງນາງ ຍີ - Maria ຮ່ວາງ ໄດ້ບັນຍາຍບົດກະວີ, ເຮັດໃຫ້ທົ່ວທັງຄວາມອົບອຸ່ນ. ໃນອາຍຸຂອງ Maria ຮ່ວາງ (9 ປີ), ເພື່ອຈະສາມາດອ່ານບົດກະວີ “ປະເທດແມ່ນຫຍັງ” ເປັນຄືແນວນີ້, ລູກ ແລະ ແມ່ຕ້ອງພະຍາຍາມໃນການເດີນທາງທີ່ຍາວໄກ. ບໍ່ພຽງແຕ່ Maria ຮ່ວາງ ເທົ່ານັ້ນ, ເອື້ອຍ Christina ກິມ (ອາຍຸ 11 ປີ) ຍັງສາມາດອ່ານ, ຂຽນ, ສົນທະນາເປັນພາສາຫວຽດນາມຂອງແມ່, ມີຄວາມຄ່ອງແຄ້ວໃນພາສາຝຣັ່ງຂອງພໍ່, ແລະເຂົ້າໃຈພາສາອື່ນ. ນອກຈາກພື້ນທີ່ຫ້ອງຮັບແຂກເຊິ່ງເປັນບ່ອນດຳລົງຊີວິດທົ່ວໄປຂອງຄອບຄົວແລ້ວ, ຫ້ອງຮຽນຂອງເອື້ອຍນ້ອງສອງຄົນ Christina ແລະ Maria ກໍ່ຖືກຈັດໃຫ້ເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍໂດຍແມ່. ຢູ່ເທິງໂຕະແມ່ນປຶ້ມແບບຮຽນຊັ້ນປະຖົມທີ່ນາງ ຍີ ນຳມາຈາກຫວຽດນາມ, ຖືກຫໍ່ຢ່າງລະມັດລະວັງ. ເປັນທີ່ຮູ້ກັນວ່າທຸກໆປີເມື່ອໄປຢາມບ້ານເກີດ, ນາງເອົາປຶ້ມເກືອບທັງໝົດຂອງໂຄງການໂຮງຮຽນປະຖົມຄືນ. "ໃນປະເທດຝຣັ່ງ, ເດັກນ້ອຍຮຽນພຽງແຕ່ສີ່ມື້ຕໍ່ອາທິດ, ສະນັ້ນ ຂາ້ພະເຈົ້າໃຊ້ເວລາວັນພຸດແລະວັນເສົາເພື່ອໃຫ້ລູກສອງຄົນຂອງຂ້າພະເຈົ້າຮຽນພາສາຫວຽດນາມແລະຄະນິດສາດ", ນາງກ່າວ. ຫ້ອງຮຽນຂອງແມ່ ແລະ ລູກສາມຄົນແມ່ນງ່າຍດາຍຄື: ແມ່ສອນ, ລູກຂຽນ, ບາງຄັ້ງເຂົາເຈົ້າກໍ່ເປີດກາຕູນນິທານຫວຽດນາມ ເພື່ອຮຽນຮູ້ ແລະຫຼິ້ນໄປພ້ອມໆກັນ. ເມື່ອ Christina ຫຼື Maria ບໍ່ອອກສຽງຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ນາງອົດທົນແກ້ໄຂແຕ່ລະຄໍາແລະແຕ່ລະສຽງ. “ພາສາຝຣັ່ງບໍ່ມີສຽງຄືພາສາຫວຽດນາມ, ດັ່ງນັ້ນເດັກນ້ອຍມັກຈະເສຍນ້ຳສຽງໃນເວລາເວົ້າ", ນາງກ່າວ |
 |
|
ຕູ້ປຶ້ມພາສາຫວຽດນາມທີ່ ນາງ ຍີ ເອົາມາຈາກຫວຽດນາມໃຫ້ລູກສອງຄົນໄດ້ຮ່ຳຮຽນ. |
|
ບາງຄັ້ງເມື່ອເດັກນ້ອຍທັງສອງສັບສົນກັບຄໍາສັບພາສາຫານຫວຽດທີ່ຫຍຸ້ງຍາກ, ນາງຊອກຫາຮູບແຕ້ມ ຫຼືຕົວຢ່າງຂອງຊີວິດຈິງເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຈື່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ງ່າຍ. "ຂາ້ພະເຈົ້າບອກລູກວ່າ ຖ້າພວກເຂົາພົບຄໍາທີ່ເຂົາເຈົ້າບໍ່ເຂົ້າໃຈ, ຂຽນມັນລົງໃນເຈ້ຍ, ຂາ້ພະເຈົ້າຈະຊ່ວຍອະທິບາຍມັນແລະຊອກຫາຮູບແຕ້ມເພື່ອເຮັດໃຫ້ມັນເຂົ້າໃຈງ່າຍຂຶ້ນ", ນາງເວົ້າ. ພ້ອມທັງເຊື່ອມຕໍ່ລູກຫຼານໃນການພົວພັນທາງອິນເຕີເນັດກັບໝູ່ເພື່ອນຢູ່ຫວຽດນາມ, ຫລິ້ນເກມ ແລະ ສົນທະນາພາສາຫວຽດນາມ. ບາງຄັ້ງ, ນາງ "ຫຼອກ"ເດັກນ້ອຍຂອງນາງໃຫ້ຮຽນຮູ້ດ້ວຍລາງວັນນ້ອຍໆ: ເຄື່ອງຫຼີ້ນທີ່ມັກຫຼືຍ່າງໃນທ້າຍອາທິດ. Christina ໄດ້ຮັບລາງວັນສຳລັບການຂຽນບົດຄວາມສຳເລັດທີ່ອະທິບາຍສັດ, ແລະ Maria ໄດ້ຮ້ອງເພງຄົບຖ້ວນເປັນພາສາຫວຽດ. “ເດັກນ້ອຍຮັກທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍ, ສະນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າເຮັດໃຫ້ການຮຽນພາສາຫວຽດເປັນຄວາມສຸກ, ບໍ່ແມ່ນຄວາມກົດດັນ,” ນາງເວົ້າ. |
 |
|
ຮູບແຕ້ມທຸງຊາດໄດ້ແຕ້ມໂດຍນ້ອຍ Maria ຮ່ວາງ. “ຢູ່ຝຣັ່ງ, ຂາ້ພະເຈົ້າຮຽນພາສາຝຣັ່ງ ເພື່ອປະສົມປະສານ, ແຕ່ຢູ່ເຮືອນ, ຂາ້ພະເຈົ້າຍັງເລືອກທີ່ຈະເວົ້າກັບລູກໆເປັນພາສາຫວຽດນາມ. ເດັກນ້ອຍຂອງຂາ້ພະເຈົ້າໄດ້ຍິນສຳນຽງ ກວາງຈີ້ ຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ, ສະນັ້ນ ຂາ້ພະເຈົ້າຍັງຮັກສາສຳນຽງນັ້ນຢູ່, ສະນັ້ນເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງເຂົ້າໃຈໄດ້ວ່າແມ່ນສຽງຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ”, ນາງ ຍີ ແບ່ງປັນ.
ນາງ ຍີ ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ ເຖິງວ່າເຄື່ອງປຸງແຕ່ງຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນຫາໄດ້ຍາກຢູ່ຝຣັ່ງ, ແຕ່ນາງຍັງໄປຕະຫຼາດອາຊີເປັນປະຈຳເພື່ອກະກຽມອາຫານຫວຽດນາມ. “ຕ້ອງມີແກງສົ້ມ, ຜັກຕົ້ມໜຶ່ງຈານ, ນ້ຳປາໃສ່ກະທຽມ, ໝາກເຜັດເພື່ອໃຫ້ສະແດງເຂົ້າຂອງຫວຽດໄດ້. ໃນເວລາກິນອາຫານ, ເດັກນ້ອຍທຸກຄົນເຊີນເຊິ່ງກັນແລະກັນ, ຮູ້ວິທີເວົ້າວ່າ 'ຢາ້', 'ເທື່ອ', ແລະໃຫ້ອາຫານແກ່ຜູ້ໃຫຍ່ດ້ວຍມືທັງສອງ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໃຫ້ລູກຫຼານເຂົ້າໃຈວ່າ ວັດທະນະທຳ ຫວຽດນາມ ມີຢູ່ໃນທຸກຄຳເວົ້າ ແລະ ທຸກການກະທຳນ້ອຍໆແລະໃຫ້ອາຫານແກ່ຜູ້ໃຫຍ່ດ້ວຍມືທັງສອງ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໃຫ້ລູກຫຼານເຂົ້າໃຈວ່າ ວັດທະນະທຳ ຫວຽດນາມ ມີຢູ່ໃນທຸກຄຳເວົ້າ ແລະ ທຸກການກະທຳນ້ອຍໆ”. |
"ລູກເຊີນແມ່ກິນເຂົ້າ, ແມ່!"ນັ້ນແມ່ນສຽງທີ່ຄຸ້ນເຄີຍໃນຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງຄອບຄົວຂອງນາງ ຍີ ແລະ ທ້າວ Eric. |
|
Christina ກິມ ແລະ Maria ຮ່ວາງ ຮຽນຫໍ່ banh loc ກັບນ້າສາວ. ໃນໄລຍະບຸນເຕັດ, ເຮືອນນ້ອຍແມ່ນຄຶກຄື້ນກັບປະເພນີຂອງຫວຽດນາມ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ພໍ່ແມ່ແລະລູກຈະເຮັດຄາຍເຈ້ຍ, ຊື້ດອກໄມ້ເຫຼືອງ, ຕັ້ງແທ່ນບູຊາບັນພະບຸລຸດ. “ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໃຫ້ລູກຫຼານຮູ້ສຶກເຖິງບັນຍາກາດຄືກັບບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ນາງກ່າວ. “ຖ້າຫາກໄດ້ກັບຄືນເມືອຫວຽດນາມໃນບຸນເຕັດ, ຂ້າພະເຈົ້າຈະພາລູກໄປກວາງຈີ້, ຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ, ເຮັດຄວາມສະອາດແທ່ນບູຊາ, ທູບທຽນ. ພວກລູກຮັກແພງຫຼາຍ, ສືບຕໍ່ຖາມວ່າເປັນຫຍັງຊາວຫວຽດນາມຈຶ່ງໄຫວ້ອາໄລໃນວັນທີ 30 ເດືອນເຕັດ. |
 |
|
ເອື້ອຍ Christina ກິມ ແລະ ນ້ອງ Maria ຮ່ວາງ ສອງຄົນ ສີ ແລະ ຕົບແຕ່ງໝວກກຸບ. ໃນວັນບຸນໄຫວ້ພະຈັນ, ນາງໄດ້ພາລູກສອງຄົນໄປຮ້ານອາຊຽນເພື່ອຊື້ເຂົ້າໜົມເຄັກ, ແລ້ວຈັດງານລ້ຽງນ້ອຍໆຢູ່ບ້ານ, ເລົ່າເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບອາວ ກ້ວຍ, ເອື້ອຍ ຮັ່ງ ໃນຂະນະທີ່ເຮັດບຸນ. ໃນວັນບຸນໃຫຍ່ເຊັ່ນວັນຊາດ 2 ກັນຍາ ຫຼື 30 ເມສາ, ຄອບຄົວທັງໝົດໄດ້ແຂວນທຸງຊາດ ແລະ ຮ້ອງເພງຊາດ. "ຂາ້ພະເຈົ້າບອກລູກວ່າເປັນຫຍັງປະເທດມີວັນເວລານັ້ນ, ດັ່ງນັ້ນເຂົາເຈົ້າສາມາດພູມໃຈ", ນາງແບ່ງປັນ.
|
ນາງ ຍີ ເກີດ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ແຂວງ ກວາງຈີ້, ເຄີຍເປັນຄູສອນວັນນະຄະດີຢູ່ເຂດຊາຍແດນນະຄອນ ດານັງ.ຜົວຂອງນາງ, ທ້າວ Eric, ເປັນຊາວຝຣັ່ງແລະເຮັດວຽກໃນຂົງເຂດເຕັກໂນໂລຢີຂໍ້ມູນ. "ພວກຂາ້ພະເຈົ້າມີປີທີ່ປະເສີດຢູ່ຫວຽດນາມ. ແຕ່ເມື່ອໂລກລະບາດ Covid-19 ລະບາດ, ວຽກງານຂອງຜົວຂອງຂາ້ພະເຈົ້າໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. ໃນປີ 2020, ຄອບຄົວທັງຫມົດຕັດສິນໃຈກັບຄືນປະເທດຝຣັ່ງເພື່ອໃຫ້ລາວມີເງື່ອນໄຂການເຮັດວຽກທີ່ຫມັ້ນຄົງກວ່າ". |
|
ນາງ ຮ່ວາງທິຍີ ພ້ອມດ້ວຍນັກຮຽນໃນຂະນະທີ່ສອນຢູ່ ດານັງ. ຄອບຄົວຂອງນາງ ຍີ ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ Chartres, ນະຄອນ ທີ່ສະຫງົບສຸກໃນພາກເຫນືອຂອງປະເທດຝຣັ່ງ, ມີຊື່ສຽງກັບເຮືອນບູຊາ ດຶກບາ Chartres. ປະຈຸບັນ, ນາງ ຍີ ພວມສຶກສາປະລິນຍາໂທຂະແໜງການສ້າງຄູ (Master MEEF) ຢູ່ INSPÉ Centre-Val de Loire, ພ້ອມທັງລ້ຽງດູລູກສາວສອງຄົນ. ຄອບຄົວຂອງນາງ ຍີ ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ Chartres, ນະຄອນ ທີ່ສະຫງົບສຸກໃນພາກເຫນືອຂອງປະເທດຝຣັ່ງ, ມີຊື່ສຽງກັບເຮືອນບູຊາ ດຶກບາ Chartres. ປະຈຸບັນ, ນາງ ຍີ ພວມສຶກສາປະລິນຍາໂທຂະແໜງການສ້າງຄູ (Master MEEF) ຢູ່ INSPÉ Centre-Val de Loire, ພ້ອມທັງລ້ຽງດູລູກສາວສອງຄົນ. ນາງ ຍີ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສອນຊຸດຮຽນພາສາຫວຽດນາມຢ່າງເປັນທາງການໃຫ້ແກ່ເດັກນ້ອຍ, ແຕ່ໄດ້ສອນລູກຫຼານຂອງຫລາຍຄອບຄົວຫວຽດນາມ. “ຂາ້ພະເຈົ້າສັງເກດເຫັນວ່າພໍ່ແມ່ຫຼາຍຄົນຫຍຸ້ງວຽກ ແລະ ບໍ່ຄ່ອຍມີເວລາເວົ້າພາສາຫວຽດນາມກັບລູກ. ເດັກນ້ອຍທີ່ເກີດໃນປະເທດຝຣັ່ງງ່າຍລືມພາສາແມ່ ຖ້າບໍ່ໄດ້ຍິນເລື້ອຍໆ, ໃນຄວາມຄິດເຫັນຂອງຂ້ອຍ, ການສອນເດັກນ້ອຍເວົ້າພາສາຫວຽດນາມ ແມ່ນເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍການໃຫ້ລູກຟັງຫຼາຍກ່ອນເວົ້າ ແລະ ອ່ານ”, ນາງແບ່ງປັນ. ຜົວຂອງນາງ, ທ້າວ Eric, ຍາມໃດກໍສະໜັບສະໜູນເມຍ. ເຄີຍຮ່ຳຮຽນພາສາຫວຽດນາມ ເມື່ອດຳລົງຊີວິດຢູ່ນະຄອນ ດານັງ, ລາວເຂົ້າໃຈວ່າ ພາສາຫວຽດນາມ ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ສວຍງາມ, ແລະ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍສຳນຽງຂອງພາກພື້ນ. “ລາວກ່າວວ່າ ຊາວຫວຽດນາມ ມີວັດທະນະທຳຄອບຄົວທີ່ພິເສດທີ່ສຸດ, ຍາມໃດກໍ່ສະໜິດສະໜົມ ແລະ ເບິ່ງແຍງດູແລເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ, ແມ່ນບາງສິ່ງບາງຢ່າງທີ່ລາວເຫັນໜ້ອຍໃນວັດທະນະທຳຝຣັ່ງ", ນາງກ່າວ. "ຂາ້ພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍຮູ້ສຶກທໍ້ຖອຍໃຈໃນການສອນພາສາຫວຽດນາມໃຫ້ລູກຂອງຂາ້ພະເຈົ້າ. ຂາ້ພະເຈົ້າສະເຫມີເຕືອນກັນວ່າການຮຽນພາສາຫວຽດນາມແມ່ນເພື່ອໃຫ້ທຸກຄັ້ງທີ່ເຂົາເຈົ້າກັບບ້ານ, ເຂົາເຈົ້າສາມາດເວົ້າກັບພໍ່ເຖົ້າແມ່ເຖົ້າ, ປ້າ, ລຸງຂອງເຂົາເຈົ້າໂດຍບໍ່ມີຄວາມຮູ້ສຶກແປກປະຫຼາດ". |
 |
|
ຄອບຄົວຂອງຝ່າຍຜົວຂອງນາງ ຍີ ໃນໂອກາດການເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ປະເທດຝຣັ່ງ. ແຕ່ລະປີ, ນາງ ຍີ ພ້ອມກັບລູກສອງຄົນກັບຄືນປະເທດຫວຽດນາມເທື່ອໜຶ່ງ ຫຼື ສອງເທື່ອ. ການເດີນທາງເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນໂອກາດໄປຢ້ຽມຢາມຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເປັນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານໄດ້ “ອາບນໍ້າ” ດ້ວຍພາສາຫວຽດນາມ - ຟັງ, ເວົ້າ, ປະສົບການຊີວິດຢູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນ. “ຢູ່ຫວຽດນາມ, ເດັກນ້ອຍໄດ້ໂອ້ລົມກັບພໍ່ເຖົ້າແມ່ເຖົ້າ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນ, ແລະຮັບຮູ້ວ່າ ພາສາຫວຽດນາມ ມີປະໂຫຍດ”, ນາງກ່າວ. "ເມື່ອພວກເຂົາກັບຄືນໄປຝຣັ່ງ, ພວກເຂົາຍັງບອກຂາ້ພະເຈົ້າວ່າ: ແມ່, ໃຫ້ກັບໄປຫວຽດນາມໃນປີຫນ້າ". |
 |
|
ເອື້ອຍ Christina ກິມ ແລະ Maria ຮ່ວາງ ໃນຂະນະທີ່ກັບຄືນຫວຽດນາມ. ນໄລຍະຈະມາເຖິງ, ນາງຫວັງຈະຮັກສານິໄສການໃຊ້ພາສາຫວຽດນາມທຸກວັນໃຫ້ລູກຫຼານຄື: ເບິ່ງຮູບເງົາ, ອ່ານປຶ້ມ, ເລົ່າເລື່ອງພື້ນເມືອງ ແລະ ໄປຢາມບ້ານເກີດເມືອງນອນເປັນປະຈຳ. ນາງຫວັງວ່າຈະເຊື່ອມຕໍ່ກັບປະຊາຄົມຊາວຫວຽດນາມໃນທ້ອງຖິ່ນເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານທັງໄດ້ຮ່ຳຮຽນ ແລະ ຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມຮັກແພງບ້ານເກີດເມືອງນອນຢ່າງເປັນທຳມະຊາດທີ່ສຸດ. ສຳລັບທ່ານນາງ ຮ່ວາງທິນິງ, ການຮັກສາພາສາຫວຽດນາມໃຫ້ແກ່ລູກຫຼານບໍ່ແມ່ນ “ໜ້າທີ່” ແຕ່ແມ່ນຄວາມສຸກເລັກນ້ອຍໃນແຕ່ລະມື້. ນາງກ່າວວ່າ "ຕາບໃດທີ່ຍັງມີພາສາຫວຽດນາມຢູ່ໃນເຮືອນ, ຂາ້ພະເຈົ້າຍັງຮູ້ສຶກວ່າບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງຂາ້ພະເຈົ້າຍັງໃກ້ຊິດ", ນາງກ່າວ. |
|
ບົດຄວາມ: Thanh Luan |