| ງານບຸນ Yoga ສາກົນ - ດ່າໜັງ ສະເຫຼີມສະຫຼອງ 50 ປີແຫ່ງການພົວພັນ ຫວຽດນາມ - ອິນເດຍ | |
| ທ່ານປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ເວືອງດິ່ງເຫ້ວ ໃຫ້ການຕ້ອນຮັບທ່ານເລຂາ ພັກແຂວງ, ເຈົ້າແຂວງ ແຂວງ ຈຳປາສັກ |
 |
| ເຄື່ອງບູຊາໃນພິທີ (ພາບ: TTXVN) |
ຊາວເຜົ່າ Raglai ຢູ່ເມືອງ ບ໋າຍອ໋າຍ, ແຂວງ ນິງທ້ວນ ມີພິທີກຳທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນປັດຊະຍາຂອງຊີວິດຢ່າງເລິກເຊິ່ງ. ນັ້ນແມ່ນບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່. ການຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່ເປັນເລື່ອງທີ່ຕ້ອງເຮັດໃນຊຸມຊົນ Raglai ເຊິ່ງລູກເຕົ້າຕ້ອງທໍາບຸນກ່ອນທີ່ພໍ່ແມ່ຈະເສຍຊີວິດ.
ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນຂອງຊາວເຜົ່າ RagLai ປົກກະຕິໄດ້ຈັດຂຶ້ນເມື່ອລູກເຕົ້າເຕີບໃຫຍ່ ແລະ ໄດ້ສ້າງຄອບຄົວຕ່າງແລ້ວ. ຕາມແນວຄວາມຄິດຂອງຊາວເຜົ່າ RagLai , ຜົວເມຍໜຸ່ມເມື່ອເອົາກັນ ຕ້ອງເຮັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນເພື່ອຂອບໃຈພໍ່ແມ່ທີ່ໄດ້ດູແລ, ລ້ຽງດູໃຫ້ຕົນເອງໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນແລ້ວຈຶ່ງສ້າງຄອບຄົວ. ຊາວເຜົ່າ RagLai ຖືວ່າພິທີນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນເລື່ອງຂອງຄອບຄົວໃດຄອບຄົວໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນເລື່ອງສ່ວນລວມຂອງຊຸມຊົນ. ໄລຍະເວລາທີ່ຈະຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນ ແມ່ນຂຶ້ນກັບສະຖານະການເສດຖະກິດຂອງຄູ່ຜົວເມຍນັ້ນ, ປົກກະຕິແມ່ນ 3 ຫາ 5 ປີຫຼັງຈາກແຕ່ງງານ.
ທ່ານ ກາເຕີ ຮວ່າ ຢູ່ຕາແສງ ເຟືອກບິງ, ເມືອງ ບ໋າກອ໋າຍ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ພໍ່ແມ່ມີບຸນຄຸນລ້ຽງດູລູກ, ລູກເຕົ້າເມື່ອເຕີບໃຫຍ່ ມີເຮືອນມີຊານ ໄດ້ແຕ່ງງານແລ້ວ ເມື່ອມີເງື່ອນໄຂຢ່າງພຽງພໍ ຕ້ອງທໍາບຸນເພື່ອຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່. ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນແມ່ນເພື່ອສະແດງຄວາມຂອບໃຈຕໍ່ພໍ່ແມ່.
ເຄື່ອງບູຊາໃນພິທີລວມມີ: ໄກ່ 2 ໂຕ, ໝູ 1 ໂຕ, ເຫຼົ້າໄຫ 1 ຈອກ. ອາຫານບູຊາຈະມີໄກ່ຕົ້ມ ແລະ ຊີ້ນໝູລວມມີ ໄກ່ຕົ້ມ, ຊີ້ນໝູໃສ່ລຳໄຜ່, ຊີ້ນໝູສັບ, ໄສ້ອົ່ວ, ປີ້ງໝູ, ລາບໝູ... ລູກເຕົ້າຈະກຽມເຄື່ອງໃຫ້ແມ່ຊຸດໜຶ່ງ, ສາຍຄໍເພື່ອເປັນວັນຍາລັກແທນໃຫ້ການຕັດສາຍແຮ່, ຜ້າຜືນໜຶ່ງ, ຖ້ວຍກິນນໍ້າຖ້ວຍໜຶ່ງ; ສ່ວນພໍ່ ກໍກຽມເຄື່ອງໃຫ້ພໍ່ຊຸດໜຶ່ງ, ແຫວນວົງໜຶ່ງເພື່ອສະແດງຄຸນງາມຄວາມດີຂອງພໍ່ແມ່ທີ່ໃຫ້ກໍາເນີດ. ພາຍຫຼັງກະກຽມພາບູຊາໄດ້ຄົບຖ້ວນແລ້ວ, ໝໍເຢົາຈະດໍາເນີນສູດ. ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນຈະໄດ້ດຳເນີນຕາມລຳດັບຂອງແຕ່ລະສະມາຊິກຢູ່ໃນຄອບຄົວ. ໝາຍຄວາມວ່າ ຜູ້ໃດໄດ້ແຕ່ງງານກ່ອນ ຜູ້ນັ້ນຈະຕ້ອງຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່ກ່ອນ. ແຕ່ວ່າ ກໍມີກໍລະນີນອກຮີດຄື ຄູ່ຜົວເມຍນັ້ນມີເງື່ອນໄຂທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ເຂົາເຈົ້າຈະຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່ໄວກວ່າອ້າຍນ້ອງອື່ນໆໃນຄອບຄົວທີ່ແຕ່ງງານມາກ່ອນ.
ທ່ານ ປີ ນັງ ຈັກ ຢູ່ຕາແສງ ເຟືອກຮ່ວາ, ເມືອງ ບ໋າກອ໋າຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ບຸນນີ້ເຮັດແຕ່ເທື່ອດຽວ. ສົມມຸດວ່າ ຄອບຄົວມີລູກ 4 ຄົນ ຈະຈັດບຸນເປັນ 4 ເທື່ອ. ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນນີ້ ບໍ່ໃຫ້ລູກຢູ່ໃນຄອບຄົວເຮັດນໍາກັນ ຕ້ອງແມ່ນເຮັດຄົນລະເທື່ອ. ເວລາຈັດບຸນນີ້ ຈະແມ່ນແຕ່ 3 – 5 ປີ, ຖ້າຄອບຄົວຄົນໃດທຸກຍາກລໍາບາກຍັງບໍ່ທັນເຮັດໄດ້ ສາມາດແກ່ຍາວເວລາເປັນ 6 – 7 ປີຈຶ່ງຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່. ຢ່າໃຫ້ພໍ່ແມ່ເສຍໄປແລ້ວຈຶ່ງຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນ, ພໍ່ແມ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່ ຈັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນຈຶ່ງມ່ວນ".
ເມື່ອດົນນານມາແລ້ວ, ຊາວເຜົ່າ Raglai ພາຍຫຼັງທີ່ໄດ້ສ້າງຄອບຄົວແລ້ວ ລ້ວນແຕ່ເຮັດບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນໃຫ້ພໍ່ແມ່ເພື່ອໃຫ້ພໍ່ແມ່ຢູ່ສະບາຍໃນຍາມເຖົ້າແກ່, ມີຄວາມສຸກໃນຍາມຢູ່ຂ້າງລູກຫຼານ ກໍຄືມີຄວາມພາກພູມໃຈຕໍ່ກັບພີ່ນ້ອງຢູ່ໃນບ້ານ. ເພາະວ່າ ຕາມຮີດຄອງປະເພນີຂອງຊາວເຜົ່າ Raglai ໃນບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນຈະມີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງຍາດຕິພີ່ນ້ອງທັງໝົດ ແລະ ຄົນບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ. ເຂົາເຈົ້າຈະມາສະຫຼອງນໍາ, ແບ່ງປັນກັບຄູ່ຜົວເມຍ ແລະ ຄອບຄົວ, ຜູ້ເປັນພໍ່, ຜູ້ເປັນແມ່ຂອງເຂົາ. ລູກເຕົ້າຈະຕອບແທນບຸນຄຸນດ້ວຍການມອບຂອງຂວັນ, ແຕ່ງອາຫານພື້ນເມືອງແລ້ວເຊີນພໍ່ແມ່ກິນ. ຜ່ານນັ້ນ ກໍເປັນການສະແດງຄວາມເຄົາລົບນັບຖື ແລະ ຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ພໍ່ແມ່. ສໍາລັບຂອງຂວັນ ຈະຂຶ້ນກັບເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດຂອງຄູ່ຜົວເມຍທີ່ຈັດບຸນ.
ທ່ານ ປີ ນັງ ຈັກ ຢູ່ຕາແສງ ເຟືອກຮ່ວາ, ເມືອງ ບ໋າກອ໋າຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ການຈັດບຸນຄຸນຕອບແທນນີ້ຈະຂຶ້ນກັບເງື່ອນໄຂຂອງແຕ່ລະຄອບຄົວ, ຄອບຄົວຄົນໃດມີເງື່ອນໄຂຈະເຮັດບຸນໃຫຍ່. ສົມມຸດວ່າຄືຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ ມີລູກຊາຍເອົາເມຍ ແລ້ວໄປຢູ່ນໍາເມຍ ຂ້ອຍຈະໃຫ້ງົວ, ຄວາຍ ເພື່ອໃຫ້ເຂົາພັດທະນາເສດຖະກິດ. ພໍ່ແມ່ທັງສອງຝ່າຍກໍໂຮມເງິນເພື່ອໃຫ້ລູກຂອງຕົນ. ສົມມຸດວ່າ ຝ່າຍຍິງໃຫ້ດິນ, ເຮືອນ ສ່ວນຝ່າຍຊາຍຈະໃຫ້ງົວ, ຄວາຍ ເພື່ອໃຫ້ພວກເຂົາທໍາມະຫາກິນ ແລະ ດໍາລົງຊີວິດ”.
ທີ່ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນ, ຊາວເຜົ່າ RagLai ພາວະນາຂໍໃຫ້ບັນພະບຸລຸດປົກປ້ອງຄໍ້າຈູນໃຫ້ຊົນເຜົ່າ, ຄອບຄົວ ປູກສາລີໄດ້ສາລີ ປູກເຂົ້າໄດ້ເຂົ້າ. ພາຍຫຼັງພິທີກຳສິ້ນສຸດລົງແລ້ວ ກໍແມ່ນງານບຸນ, ຊາວເຜົ່າ RagLai ແລະ ແຂກທີ່ຖືກເຊີນໄດ້ຊົມ ບັນດາລາຍການສະແດງດ້ວຍເຄື່ອງດົນຕີ “ໝ໋າລາ” (ເຊິ່ງເປັນເຄື່ອງດົນຕີພິເສດຂອງຊາວເຜົ່າ Raglai), ຮ້ອງເພງ, ຟ້ອນລຳ ແລະ ທຸກຄົນອວຍພອນກັນ ຂໍໃຫ້ຊີວິດຂອງແຕ່ລະຄົນຈົ່ງມີແຕ່ຄວາມສຸກ, ຄວາມອີ່ມໜໍາສໍາລານ ແລະ ປະສົບຜົນສໍາເລັດ.
ບຸນຕອບແທນບຸນຄຸນແມ່ນຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການດໍາລົງຊີວິດທາງດ້ານວັດທະນະທຳຂອງຊາວເຜົ່າ RagLai, ຕັກເຕືອນໃຫ້ປະຊາຄົມຮູ້ເຖິງບຸນຄຸນລ້ຽງດູຂອງຜູ້ທີ່ໃຫ້ກໍາເນີດ. ນີ້ກໍແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຄອບຄົວຂອງທັງສອງຝ່າຍທາງພໍ່ ແລະ ທາງແມ່ໄດ້ພົບກັນ ແລະ ຮັດແໜ້ນສາຍພົວພັນລະຫວ່າງສອງຝ່າຍ.
ຫອມມາລາ
