| ສາຍພົວພັນ ຫວຽດ-ລາວ ແມ່ນສາຍພົວພັນມິດຕະພາບອັນຍິ່ງໃຫຍ່, ສາມັກຄີພິເສດ ຕະຫຼອດໄປ | |
| ໂຮງຮຽນຂອງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ມິດຕະພາບ ຫວຽດ-ລາວ |
ໃນວັນໜຶ່ງຂອງເດືອນມີນາ, ອາຈານຕ໊ະທິ໋ຕວານ (ອະດີດຄູອາຈານພາກວິຊາພາສາສາດ, ມະຫາວິທະ ຍາໄລສ້າງຄູ ດ່ານັ້ງ, ກຳລັງສອນຢູ່ສູນພາສາຫວຽດແຂວງສາລະວັນ, ປະເທດລາວ) ໄດ້ຮັບສະບຽງອາຫານທີ່ສະອາດໂດຍລູກສາວລັດດາວອນ ແລະ ລູກເຂີຍບຸນລຽບ.
ສະບຽງອາຫານລ້ວນແລ້ວແຕ່ແມ່ນປູກເອງຢູ່ເຮືອນລັດດາວອນ ຊຶ່ງປະກອບມີ: ຜັກບົ້ງ, ຫົວສີໄຄ, ຜັກບົ່ວໃບ ທີ່ມັດຈັດແຈງຢ່າງລະອຽດຈົບງາມ. ອາຫານພຽງຢ່າງດຽວທີ່ຄອບຄົວລັດດາວອນ ຊື້ ແລະ ນຳມາໃຫ້ແມ່ຕວານເທື່ອນີ້ແມ່ນປາສອງໂຕ ເປັນປາທີ່ຫາຈາກແມ່ນ້ຳຂອງ ຊຶ່ງຈະສະອາດ ແລະ ແຊບຫຼາຍ.
 |
| ອາຈານຕ໊ະທິ໋ຕວານ ຍັງໄດ້ຮັບເອົານັກຮຽນລາວຫຼາຍຄົນເປັນລູກຮັກນັບແຕ່ອາຈານຍັງສອນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລສ້າງຄູດ່ານັ້ງ. |
ອາຈານຕວານເລົ່າວ່າ: ປີກາຍນີ້ໃນຊ່ວງພະຍາດໂຄວິດລະບາດໜັກນັ້ນ ດ້ວຍຄວາມເປັນຫ່ວງແມ່ຢູ່ຄົນດຽວໃນສູນພາສາ, ຄອບຄົວລັດດາວອນ ກໍໄດ້ສົ່ງເຂົ້າສານ, ຜັກ, ປາ, ຊີ້ນ, ເຄື່ອງປຸງຕ່າງໆ…ໃຫ້ແມ່ຕະຫຼອດຈົນວ່າກິນບໍ່ໝົດ.
ລັດດາວອນ ໄດ້ເປັນລູກສາວຂອງແມ່ຕ໊ະທິ໋ຕວານຫຼາຍປີມາແລ້ວ. ເມື່ອຄັ້ງຍັງເປັນນັກຮຽນຂະແໜງການທະນາຄານຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລເສດຖະກິດດ່ານັ້ງ, ລັດດາວອນໄດ້ຖືກແມ່ຕວານຮັບເປັນລູກລ້ຽງ ແລະ ໄປມາຫາສູ່ເຮືອນແມ່ຕວານເປັນປະຈຳ. ເມື່ອອາຈານຕວານມາທີ່ລາວເພື່ອສອນພາສາຫວຽດ ຊຶ່ງຢູ່ໃກ້ເຮືອນລູກສາວຮັກທີ່ສາລະວັນ. ລັດດາວອນມັກຈະແວ່ໄປວຽນມາຫາແມ່, ບາງຄັ້ງກໍເອົາຜັກ, ເຂົ້າສານ, ປາມາໃຫ້ແມ່. ບາງຄັ້ງກໍມາຮັບແມ່ໄປດື່ມກາເຟ, ໄປທ່ອງທ່ຽວຮ່ວມກັບຄອບຄົວ ຫຼື ພົບປະກັບລູດສິດເກົ່າທີ່ຢູ່ລາວ…
ໃນວັນແມ່ຍິງສາກົນ (8 ມີນາ), ຄອບຄົວລັດດາວອນ ພ້ອມດ້ວຍລູກເຕົ້າໄດ້ຮັບເອົາ “ແມ່ເຖົ້າ” ຕວານໄປຢູ່ນຳ. ອາຈານຕວານກໍຢູ່ຄຽງກັບດາວອນ ແລະ ຄອບຄົວນ້ອຍໆຂອງລາວ ໃນຊ່ວງທີ່ລັດດາວອນ ຮັບປະກາສະນີຍະບັດຈົບປະລິນຍາໂທຂອງມະວິທະຍາໄລ ກຸຍເຍີນ…
ຕົ້ນປີນີ້, ແມ່ຕວານກັບຄືນດ່ານັ້ງສະຫຼອງກຸດປີໃໝ່ຮ່ວມກັບຄອບຄົວ, ຄອບຄົວລັດດາວອນໄດ້ເອົາເຂົ້າໜຽວລາວ 60 ກິໂລກຣາມ ໃຫ້ແມ່ຕວານເອົາກັບໄປເປັນຂອງຕ້ອນ. ເຂົ້າຈຳນວນດັ່ງກ່າວນີ້ ອາຈານຕວານໄດ້ນຳໄປຕ້ອນເພື່ອນບ້ານເຮືອນລະສອງສາມກິໂລກຣາມ, ໃຜໆກໍຍ້ອງວ່າເຂົ້າອ່ອນນຸ້ມ ແລະ ຫອມຫຼາຍ. ມື້ທີ່ກັບລາວ, ໃນກະເປົ໋າເຄື່ອງຂອງອາຈານນອກຈາກເຂົ້າໜົມ, ໝາກພ້າວເສັ້ນແລ້ວ ຍັງມີເກີບສາມຄູ່ເປັນຂອງຕ້ອນໃຫ້ແກ່ຜົວເມຍລັດດາວອນ ແລະ ນ້ອງສາວຂອງລູກຮັກນຳອີກ.
“ແມ່ບໍ່ມີຫຍັງມາຕ້ອນພວກລູກ. ຫວັງວ່າພວກລູກຄົງພໍໃຈ ແລະ ດີໃຈ, ບໍ່ຮູ້ວ່າຈະໃສ່ພໍດີບໍ່. ລົດກໍນ້ອຍຄັບກັນໂພດ ແມ່ຈະເອົາຫຍັງມາກໍບໍ່ໄດ້”, ແມ່ຕວານເວົ້າໄປໃນຂະນະທີ່ລູກລ້ຽງເອງກຳລັງດີໃຈອວດອ້າງຂອງຕ້ອນຈາກຫວຽດນາມລົງໃນສື່ສັງຄົມອອນໄລ໌.
ນອກຈາກລັດດາວອນ, ອາຈານຕ໊ະທິ໋ຕວານ ຍັງໄດ້ຮັບເອົານັກຮຽນລາວຫຼາຍຄົນເປັນລູກຮັກນັບແຕ່ອາຈານຍັງສອນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລສ້າງຄູດ່ານັ້ງ. ອາຈານຈິງໃຈກ່າວວ່າ ຮອດຕອນນີ້ຍັງຈື່ບໍ່ຖ້ວນວ່າໄດ້ຮັບນັກຮຽນລາວເປັນລູກລ້ຽງຈັກຄົນແລ້ວ, ຮູ້ພຽງວ່າເວລາທີ່ກ້າວຂາມາໃນແດນດິນຈຳປາເພື່ອສອນພາສາຫວຽດນີ້ ໄປໃສອາຈານກໍມີລູກຮັກ. ບັນດາລູກຮັກ, ລູກສິດເກົ່າ ຍາມໃດກໍຮັກແພງ, ໃກ້ຊິດສະໜິດສະໜົມຖາມໄຖ່ ເຖິງຈະຫ່າງໄກບ້ານເປັນ 4 ປີ ແຕ່ອາຈານຕວານກໍບໍ່ເຄີຍຮູ້ສຶກໂດດດ່ຽວ.
ກ່ອນນີ້ຫຼາຍປີ, ເມື່ອຍັງເປັນອາຈານສອນໃນພາກວິຊາພາສາສາດ, ມະຫາວິທະຍາໄລສ້າງຄູດ່ານັ້ງ, ອາຈານຕ໊ະທິ໋ຕວານ ໄດ້ກະຕືລື້ລົ້ນເຂົ້າຮ່ວມຫຼັກສູດອາໃສຢູ່ເຮືອນປະຊາຊົນ (ໂຮມສະເຕ) ໃຫ້ແກ່ນັກສຶກສາລາວທີ່ສຶກສາ ແລະ ຄົ້ນຄວ້າຢູ່ຫວຽດນາມ. ໃນຊ່ວງວັນຕົ້ນໆທີ່ນ້ອງໆມາອາໄສຢູ່ຮ່ວມນຳຄອບຄົວອາຈານນັ້ນ ຍັງເປັນອັນແປກໆກັບວິຖີການດຳລົງຊີວິດ, ຍັງບໍ່ລື້ງກັບລົດຊາດຂອງອາຫານບາງປະເພດ, ອາຈານຕວານເອົາໃສ່ໃຈໃນທຸກລາຍລະອຽດ. ອາຈານຖາມລະອຽດແຕ່ລະປະເພດອາຫານຖືກລົດຊາດມັກຂອງພວກນ້ອງບໍ່, ແລ້ວກໍຍັງຫາໃຫ້ພວກນ້ອງສອນວິທີແຕ່ງອາຫານລາວອີກ…
ເປັນອັນໂຊກດີອາຈານຕວານໄປສອນພາສາຫວຽດຢູ່ລາວຫຼາຍເທື່ອ ຈຶ່ງເຂົ້າໃຈວິຖີຊີວິດ, ປະເພນີຂອງລາວ, ຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາລູກຮັກສາມາດປັບຕົວເຂົ້າກັນໄດ້ໄວ. ຄ້າຍຄືກັບລັດດາວອນເອງ, ພວກນ້ອງໆກໍຖືວ່າຄອບຄົວອາຈານຕວານເປັນຄອບຄົວທີສອງຂອງຕົນ. ຢູ່ທີ່ນັ້ນມີພໍ່ແມ່ ແລະ ອ້າຍເອື້ອຍສຸດທີ່ຮັກແພງກັນ. ໄດ້ຍິນພວກນັກຮຽນລາວເອີ້ນພໍ່, ຮຽກແມ່, ວ່າລູກແລ້ວ, ອາຈານຕວານສຸດທີ່ດີໃຈ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເວລາທີ່ລູກໆໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນແລ້ວໄປຊອກເຮັດຫາຢູ່ໄກ.
"ມື້ນັ້ນ ພວກເດັກນ້ອຍມັກມາເຮືອນຂ້ອຍເປັນປົກກະຕິ. ຂ້ອຍບອກພວກລູກໄປໃສບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງເຊົ່າລົດ, ໃຫ້ເອົາລົດແມ່ໄປ, ບໍ່ຕ້ອງເກງໃຈ. ຂ້ອຍນັບຖືພວກເດັກນ້ອຍເປັນຄືລູກຫຼານຄີງຂອງຕົນເອງ. ບໍ່ຮູ້ວ່າເປັນຫຍັງການສອນນັກຮຽນລາວ ຂ້ອຍຮູ້ສຶກແພງພວກເຂົາທີ່ສຸດ, ອັນໃດກໍຢາກຊ່ວຍ" ອາຈານຕວານລະບາຍໃຫ້ຟັງ.
ໃນວັນບຸນສົງການປີໃໝ່ລາວຍາມໃດແມ່ນເຮືອນອາຈານຕວານເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມມ່ວນຊື່ນທີ່ສຸດ ເພາະບັນດາລູກຮັກມາເຕົ້າໂຮມກັນ. ອາຈານ ແລະ ຄອບຄົວຈັດງານປີໃໝ່ໃຫ້ລູກໆສະຫຼອງປີໃໝ່, ແຕ່ງອາຫານເອກະລັກຂອງລາວ ແລະ ທຳພິທີສູ່ຂວັນຜູກຂໍ້ຕໍ່ແຂນນຳອີກ.
ຍ້ອນວາດສະໜາໄດ້ຜູກພັນໃກ້ຊິດກັບບັນດານັກສຶກສາລາວ ຊຶ່ງໃນໄວອາຍຸ 60 ປີ, ເມື່ອດ່ານັ້ງເປີດບັນດາສູນພາສາຫວຽດຢູ່ບັນດາແຂວງທັງພາກໃຕ້ຂອງລາວ ແລະ ເຊີນອາຈານໄປສອນ, ອາຈານຕວານບໍ່ໄດ້ລັ່ງເລໃຈຕອບຮັບຄຳເຊີນ. ການດຳລົງຊີວິດຕົວຄົນດຽວຢູ່ບ້ານເພິ່ນເມືອງທ່ານນັ້ນ, ອາຈານຕວານສຸດທີ່ຄິດຮອດບ້ານ ແຕ່ໂຊກດີທີ່ອາໄສເຟສບຸກ, ຊາໂລ, ບັນດາລູກໆເຮືອນໃດກໍຕິດຕັ້ງກ້ອງ ສະນັ້ໜຍາມໃດອາຈານຕວານກໍສາມາດໂທ ຫຼື ເບິ່ງໜ້າຕາລູກຫຼານເພື່ອບັນເທົາຄວາມຄິດຮອດ. ທ້າຍເດືອນກຸມພາທີ່ຜ່ານມາ, ເມື່ອນັກຮຽນທີ່ດ່ານັ້ງໄດ້ເຂົ້າໂຮງຮຽນພາຍຫຼັງການອອນໄລ໌ເປັນໄລຍະເວລາຍາວນານ, ອາຈານຕວານຕື່ນເຕັ້ນດີໃຈເຫັນໃນກ້ອງຟັງຫຼານສາວກ່າວສະບາຍດີແມ່ເພື່ອໄປຮຽນ.
ອາຈານຕວານບອກວ່າ: ຕອນຢູ່ລາວອາຈານບໍ່ຄ່ອຍຈະມີເວລາທີ່ຈະມາເຫງົາເສົ້າ. ພວກລູກຮັກ, ລູກສິດເກົ່າ ທຽວມາຖາມໄຖ່, ພາອາຈານໄປນີ້ໄປນັ້ນຕະຫຼອດ. ນອກຈາກການສອນຢູ່ສູນແລ້ວ, ອາຈານຕວານ ຍັງເປີດຫ້ອງສອນພາສາຫວຽດໃຫ້ພວກເດັກນ້ອຍທີ່ອາໄສຢູ່ໃກ້ບ່ອນອາຈານອາໄສຢູ່ຕື່ມອີກ "ພວກເດັກນ້ອຍມາຮຽນນຳຫຼາຍ ແລະ ພວກເຂົາສຸດທີ່ເປັນຕາຮັກ. ແຕ່ລະເທື່ອກັບເມືອຫວຽດນາມ, ອາຈານຈະເອົາເຄື່ອງນຸ່ງ, ເຂົ້າໜົມມາຕ້ອນເດັກນ້ອຍ. ແຕ່ວ່າຊຸດນີ້ພະຍາດລະບາດແຮງຫຼາຍ ຕ້ອງໄດ້ພັກຮຽນຊົ່ວຄາວ. ພວກເດັກນ້ອຍມາຫຼິ້ນມາອ້ອນວ່າ: “ອາຈານສອນນ້ອງແດ່” ແຕ່ອາຈານບໍ່ກ້າສອນ”, ອາຈານຕວານເລົ່າສູ່ຟັງ.
ວິລະຊົນ
