ທິດທາງໃໝ່ສຳລັບລ້ຽງຊີບຂອງຊາວປະມົງຫວຽດນາມ

	ຊ່ວຍຊາວປະມົງນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ໃຫ້ເຂົ້າໃຈກົດໝາຍ ແລະ ເວົ້າວ່າບໍ່ຕໍ່ການຫາປາ IUU
	ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຈີນຊົດເຊີຍບັນດາຄວາມເສຍຫາຍຂອງຊາວປະມົງຫວຽດນາມຢ່າງສົມເຫດສົມຜົນ

ປ່ຽນອາຊີບ - ປ່ຽນຊີວິດ

ທ້າວ ເລວັນລ້ຽວ ເກີດ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ບ້ານປະມົງ ຫາຍເຕິນ (ຕາແສງຈ່າເກົາ, ແຂວງກວາງຫງາຍ), ໄດ້ອອກສູ່ທະເລຕອນອາຍຸ 17 ປີ. ຕອນອາຍຸ 20 ປີ, ລາວໄດ້ກາຍເປັນເຈົ້າຂອງເຮືອ 150 ແຮງມ້າ, ຫາປາຢູ່ໃນທະເລເປີດ ແລະ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ອອກສູ່ທະເລ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ການປະມົງໄດ້ຂາດທຶນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ເພື່ອນຮ່ວມງານໄດ້ອອກໄປ, ແລະ ເຮືອມັກຈະຢູ່ເທິງຝັ່ງຫຼາຍກວ່າຢູ່ກາງທະເລ.

ໂດຍຮັບຮູ້ເຖິງທ່າແຮງຂອງການລ້ຽງສັດນ້ຳ, ໃນປີ 2017, ທ່ານ ລ້ຽວ ໄດ້ລົງທຶນໃນໜອງກຸ້ງສາມແຫ່ງທີ່ມີເນື້ອທີ່ເກືອບ 5.000 ຕາແມັດ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ລາວລົ້ມເຫຼວຍ້ອນພະຍາດ, ແຕ່ຫຼັງຈາກປ່ຽນມາລ້ຽງຫອຍນາງນົມ, ລາວກໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດ. “ສາມເດືອນກ່ອນ, ຂ້ອຍຂາຍຫອຍໄດ້ 12 ໂຕນໃນລາຄາ 320.000 ດົ່ງ/ກິໂລກຣາມ, ສ້າງກຳໄລປະມານ 1.8 ຕື້ດົ່ງຫຼັງຈາກຫັກຄ່າໃຊ້ຈ່າຍແລ້ວ,” ລາວໄດ້ແບ່ງປັນກັບສື່ມວນຊົນ. ຈາກຊາວປະມົງ, ປະຈຸບັນລາວໄດ້ກາຍເປັນເຈົ້າຂອງຟາມ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ແກ່ແຮງງານທ້ອງຖິ່ນຫຼາຍຄົນ.

ທ່ານ ເລວັນລ້ຽວ (ຕາແສງຈ່າເກົາ, ແຂວງກວາງຫງາຍ) ໄດ້ລາອອກຈາກວຽກຢູ່ທະເລ ແລະ ປ່ຽນໄປລ້ຽງຫອຍ ແລະ ກຸ້ງ. (ຮູບພາບ: ໜັງສືພິມ Quang Ngai)

ຮູບແບບສະຫະກອນ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງຮ່ວມກັນເລີ່ມມີຜົນສຳເລັດ

ຢູ່ ວິງລອງ, ສະຫະກອນລ້ຽງສັດນ້ຳ ຣາງດົ່ງ ແມ່ນຕົວຢ່າງທີ່ດີຂອງການຫັນປ່ຽນອາຊີບທີ່ປະສົບຜົນສຳເລັດ. ຈາກການດຳລົງຊີວິດໂດຍອີງໃສ່ການຂຸດຄົ້ນທຳມະຊາດ, ຊາວປະມົງຢູ່ທີ່ນີ້ໄດ້ປ່ຽນໄປສູ່ການລ້ຽງສັດນ້ຳທະເລປະສົມປະສານກັບການທ່ອງທ່ຽວແບບນິເວດ. ປະຈຸບັນ, ສະຫະກອນຄຸ້ມຄອງໜ້ານ້ຳຫຼາຍກວ່າ 1.500 ເຮັກຕາ, ສ້າງລາຍຮັບທີ່ໝັ້ນຄົງໃຫ້ແກ່ 3.000 ຄອບຄົວ, ທັງປົກປ້ອງສິ່ງແວດລ້ອມນິເວດ ແລະ ທັງຂຸດຄົ້ນທະເລຢ່າງສົມເຫດສົມຜົນ.

ຢູ່ເມືອງ ກູ່ລາວຈ່າມ (ດ່າໜັງ), ຊາວປະມົງຫຼາຍຄົນກໍ່ໄດ້ອອກຈາກການຫາປາເພື່ອຫັນໄປຂົນສົ່ງນັກທ່ອງທ່ຽວ, ເປີດ homestay ແລະ ບໍລິການຈັດງານລ້ຽງອາຫານ. ສິ່ງນີ້ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາມີລາຍໄດ້ສູງຂຶ້ນ ແລະ ໝັ້ນຄົງຂຶ້ນ, ພ້ອມທັງຫຼຸດຜ່ອນແຮງກົດດັນໃນການຂຸດຄົ້ນໃນເຂດອະນຸລັກທະເລຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.

ໃນເຫວ້, ແບບວິທີການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນທາງສັດນ້ຳຮ່ວມກັນໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງວອງໄວ. ຫຼັງຈາກກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປະມົງປີ 2017 ມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ທັນທີ, ທ້ອງຖິ່ນໄດ້ສ້າງຕັ້ງເຂດອະນຸລັກທາງນ້ຳ 22 ແຫ່ງ ດ້ວຍເນື້ອທີ່ທັງໝົດຫຼາຍກວ່າ 11.600 ເຮັກຕາ, ລວມທັງເຂດຫຼັກທີ່ໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງຢ່າງເຂັ້ມງວດ 614 ເຮັກຕາ. ບັນດາເຂດເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖືກມອບໝາຍໃຫ້ສະມາຄົມປະມົງຂັ້ນຮາກຖານເພື່ອການຄຸ້ມຄອງ - ວິທີການທີ່ມີນະວັດຕະກໍາທີ່ຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນການຂັດແຍ້ງໃນພື້ນທີ່ຫາປາ, ປົກປ້ອງຊັບພະຍາກອນ ແລະ ຟື້ນຟູລະບົບນິເວດຂອງໜອງນ້ຳຕາມຢາງ - ເກົາຫາຍ.

ຄວາມພະຍາຍາມໃນລະດັບຮາກຖານໄປຄຽງຄູ່ກັບທິດທາງຫຼັກຂອງລັດ. ອີງຕາມຂໍ້ຕົກລົງເລກທີ 3389/2024/QD-TTg ຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີກ່ຽວກັບການວາງແຜນການປົກປ້ອງ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທາງນ້ຳ ສຳລັບໄລຍະ 2021-2030, ດ້ວຍວິໄສທັດເຖິງປີ 2050, ຫວຽດນາມມີຈຸດປະສົງເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຈຳນວນເຮືອປະມົງຢ່າງໜ້ອຍ 12% ເມື່ອທຽບກັບປີ 2020.

ຜູ້ຊ່ຽວຊານກ່າວວ່າ ຊັບພະຍາກອນການປະມົງໄດ້ຫຼຸດລົງປະມານ 20% ເມື່ອທຽບກັບ 20 ປີກ່ອນ ເນື່ອງຈາກການຂຸດຄົ້ນຫຼາຍເກີນໄປ, ກຳປັ່ນປະມົງຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ລ້າສະໄໝ, ບວກກັບຜົນກະທົບຂອງການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ມົນລະພິດຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ. ດັ່ງນັ້ນ, ການປ່ຽນແປງອາຊີບ, ການພັດທະນາຊີວິດການເປັນຢູ່ແບບຍືນຍົງ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແມ່ນທິດທາງທີ່ບໍ່ສາມາດຊັກຊ້າໄດ້.

ທ່ານ ເຈິ່ນມິງຫາຍ ຮອງຜູ້ອຳນວຍການໂຮງຮຽນນະໂຍບາຍສາທາລະນະ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ເພື່ອປົກປ້ອງ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທາງນ້ຳຢ່າງຍືນຍົງ, ບັນດາທ້ອງຖິ່ນຈຳເປັນຕ້ອງສ້າງສະຫະກອນການປະມົງທີ່ຕິດພັນກັບຮູບແບບການຄຸ້ມຄອງຮ່ວມກັນ. ສະຫະກອນບໍ່ພຽງແຕ່ຈັດຕັ້ງການຜະລິດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງພັດທະນາການບໍລິການ, ການຄ້າ ແລະ ການທ່ອງທ່ຽວ, ສ້າງລະບົບຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າທີ່ປິດສຳລັບຊາວປະມົງອີກດ້ວຍ.

ການປ່ຽນແປງອາຊີບບໍ່ພຽງແຕ່ກ່ຽວກັບການປ່ຽນວຽກເຮັດງານທຳເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງວິທີທີ່ຄົນເຂົ້າຫາທະເລ - ຈາກການຂູດຮີດໄປສູ່ການອະນຸລັກ, ຈາກການເພິ່ງພາອາໄສໄປສູ່ການລິເລີ່ມ. ເມື່ອຊາວປະມົງມີຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທາງນ້ຳໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູ, ທະເລຈະກາຍເປັນແຫຼ່ງຊີວິດທີ່ຍືນຍົງອີກຄັ້ງສຳລັບອະນາຄົດ.

ຕໍາຫຼວດທະເລ ໄປຢ້ຽມຢາມຄອບຄົວຊາວປະມົງທີ່ຖືກເຄາະຮ້າຍຢູ່ທະເລ ຍສໝ - ​ໂດຍ​ໄດ້​ຮັບ​ຮູ້​ວ່າ ຊາວ​ປະມົງ​ຫາ​ປາ​ຢູ່​ເຂດ​ທ່າ​ກຳ​ປັ່ນ ກີຮ່າ, ກວາງ​ນາມ ​ໄດ້ມື່ນຕົກ​ລົງ​ທະ​ເລ, ກອງ​ບັນຊາ​ການ​ທະຫານຕໍາຫຼວດທະເລ ເລກ 2 ​ໄດ້​ປະຕິບັດ​ໜ້າ​ທີ່​ຊອກ​ຫາ​ກູ້​ໄພ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ.

ກອງທັບເຮືອຫວຽດນາມ ເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ຊາວປະມົງອອກສູ່ທະເລ ຍສໝ - ວັນທີ 10 ສິງຫາ, ກອງບັນຊາການທະຫານເຮືອເຂດ 4 ໄດ້ສົມທົບກັບພະແນກກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ, ບັນດາຄະນະ, ຂະແໜງການ ​ແລະ ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ​ໄດ້​ຈັດ​ຕັ້ງ​ລາຍການ “ກອງທັບເຮືອຫວຽດນາມ ເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ຊາວປະມົງອອກສູ່ທະເລ, ຕິດພັນກັບທະເລ” ຢູ່​ທ່າ​ກຳ​ປັ່ນ​ຫາ​ປາ ເຟື່ອກໂຮ້ຍ, ຕາ​ແສງ ເຟື່ອກໂຮ້ຍ, ເທດສະບານ ລາ​ຢີ່, ...