 | ການຮ່ວມມືດ້ານປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດນາມ - ລາວ ນັບມື້ນັບແທດຈິງ, ມີປະສິດທິຜົນ |
| ຫວຽດນາມ - ສ.ເກົາຫຼີ ກາຍເປັນແບບຢ່າງໃນການພົວພັນອັນດີງານພິເສດ |
ວັນທີ 12 ສິງຫາ, ປະຕູຂໍ້ມູນເອເລັກໂຕຼນິກຂອງກະຊວງພາຍໃນ ໄດ້ລົງຂໍ້ມູນເອົາຂໍ້ຄິດເຫັນກ່ຽວກັບກໍລະນີພິຈາລະນາ, ມອບນາມມະຍົດວິລະຊົນແຮງງານ ໃຫ້ແກ່ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ, ອະດີດກໍາມະການສູນກາງພັກ, ອະດີດຮອງປະທານປະເທດ, ອະດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ແຫ່ງລັດປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ ສາທາລະນະລັດ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ.
ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ວັນທີ 7 ສິງຫາ, ຫ້ອງວ່າການປະທານປະເທດ ໄດ້ຍື່ນສະເໜີຕໍ່ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ພິຈາລະນາ ແລະ ຍື່ນສະເໜີຕໍ່ປະທານປະເທດ ມອບນາມມະຍົດວິລະຊົນແຮງງານ ໃຫ້ແກ່ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ, ເພື່ອເຊີດຊູການປະກອບສ່ວນອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນວຽກງານການຕ່າງປະເທດ, ພິເສດດ້ວຍຕຳແໜ່ງເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດແຫ່ງປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ ແຕ່ປີ 1969 ຫາ 1976.
 |
| ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ, ອະດີດຮອງປະທານປະເທດ, ອະດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດແຫ່ງລັດປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ ສາທາລະນະລັດ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ທີ່ພິທີສະເຫຼີມສະຫຼອງ 50 ປີແຫ່ງວັນເຊັນສັນຍາປາຣີ, ວັນທີ 17 ມັງກອນ 2023. (ພາບ: ໜັງສືພິມໂລກ ແລະ ຫວຽດນາມ) |
ຕາມການບັນທຶກແລ້ວ, ຊື່ແທ້ຂອງທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ແມ່ນຫງວຽນທິເຈົາຊາ, ເກີດໃນປີ 1927, ຢູ່ແຂວງ ກວ໋າງນາມ (ປະຈຸບັນແມ່ນນະຄອນ ດານັງ). ທ່ານນາງ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາປີ 1945 ເມື່ອມີອາຍຸພຽງ 18 ປີ, ເຄີຍຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນ Lycée Sisowath - ກຳປູເຈຍ, ຈາກນັ້ນໄປສຶກສາຢູ່ຝຣັ່ງແລະ ຈົບປະລິນຍາຕີພະແນກວັນນະຄະດີ, ມະຫາວິທະຍາໄລຮ່າໂນ້ຍ.
ໄລຍະ 1969-1976, ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາສັນຍາລັກທີ່ດີເດັ່ນຂອງການທູດປະຕິວັດ, ພິເສດມີບັນດາການປະກອບສ່ວນອັນພົ້ນເດັ່ນ.
ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ທ່ານນາງເປັນຫົວໜ້າຄະນະເຈລະຈາຂອງລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວແຫ່ງສາທາລະນະລັດ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ທີ່ກອງປະຊຸມປາຣີ (1968-1973), ມີບົດບາດຕັດສິນໃນການໄປສູ່ສັນຍາປາຣີໃນວັນທີ 27 ມັງກອນ 1973, ສິ້ນສຸດການແຊກແຊງທາງທະຫານຂອງອາເມລິກາຢູ່ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ.
ການເຈຣະຈາ 4 ຝ່າຍ ຢູ່ ປາຣີ ແມ່ນການຕໍ່ສູ້ຢ່າງດຸເດືອດ ໃນດ້ານການທູດ, ຮຽກຮ້ອງຄວາມກ້າຫານຫຼາຍຢ່າງ, ທັງໜັກແໜ້ນທາງດ້ານຫຼັກການ ແລະ ຢືດຢຸ່ນໃນຍຸດທະສາດ, ສະຕິປັນຍາ ແລະ ຄວາມຄິດສ້າງສັນ. ໃນຖານະທີ່ເປັນລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງການຕ່າງປະເທດ, ຫົວໜ້າຄະນະເຈລະຈາລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ, ຕາງໜ້າໃຫ້ປະຊາຊົນພາກໃຕ້ຕໍ່ສູ້, ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ຂົນຂວາຍວົງການການເມືອງ, ປັນຍາຊົນ, ນັກຂ່າວຝຣັ່ງ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ເພື່ອໜູນຊ່ວຍປະຊາຊົນພາກໃຕ້. ໂດຍຜ່ານນັ້ນ, ນຳເອົາວິລະຊົນຕໍ່ສູ້ຂອງຊາວພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ, ດຶງດູດໂລກໃຫ້ແກ່ຫວຽດນາມ, ປະກອບສ່ວນເພີ່ມທະວີ ແລະ ເປີດກວ້າງແນວໂຮມປະເທດຊາດໃນໂລກ ສະໜັບສະໜູນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເອກະລາດ, ເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນພາກໃຕ້.
ທີ່ຕະຫຼອດກອງປະຊຸມປາຣີ, ຕາມຄຳເຫັນຂອງນັກຂ່າວ ຝຣັ່ງ ແລະ ຕາເວັນຕົກ, ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ກາຍເປັນດາວທີ່ຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມ, ແມ່ນ “ຊາວຫວຽດນາມຕົວຈິງ”, ໄດ້ສັ່ນສະເທືອນປະຊາຊົນຢູ່ ປາຣີ ແລະ ໃນໂລກ. ໃນຖານະເປັນຜູ້ຍິງທີ່ມີສະຕິປັນຍາ, ມີຄວາມສະຫງ່າຜ່າເຜີຍ, ເປັນຕົວແທນໃຫ້ປະຊາຊົນພາກໃຕ້ໃນການຕໍ່ສູ້, ສື່ສານຢ່າງຄ່ອງແຄ້ວ ແລະ ພາສາຕ່າງປະເທດທີ່ດີເດັ່ນ, ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ສົມທົບການເຈລະຈາກັບບັນດາການຂົນຂວາຍສາກົນ. ທ່ານນາງ ຍັງໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈອັນສວຍງາມຫຼາຍຢ່າງ, ຄວາມຮັກແພງ ແລະ ຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຫຼາຍຢ່າງຈາກເພື່ອນມິດໃນທົ່ວໂລກໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ແລະ ຕົນເອງ. ສະນັ້ນ, ທ່ານນາງຈຶ່ງໄດ້ກາຍເປັນນັກການເມືອງຍິງຫວຽດນາມທີ່ມີຊື່ສຽງໃນໂລກ, ມີນ້ຳສຽງເຂັ້ມແຂງ, ອັດສະລິຍະ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມກ້າຫານ, ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາຈາກສື່ມວນຊົນສາກົນວ່າ “ເປັນໜ້າຂອງຜູ້ຍິງທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດຢູ່ໃນໂຕະເຈລະຈາປະຫວັດສາດ”.
ດ້ວຍຂະບວນການບໍ່ເຊື່ອມຕໍ່, ນັບແຕ່ປີ 1970, ຫວຽດນາມ ໄດ້ເລີ່ມຂົນຂວາຍ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມຂະບວນການນີ້. ໃນຖານະເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ແຫ່ງລັດປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ ສາທາລະນະລັດ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ແລະ ດ້ວຍກຳລັງແຮງຂອງການທູດສັນຕິພາບ, ເປັນກາງ, ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ເດີນທາງໄປຫລາຍປະເທດ, ຂົນຂວາຍ ເພື່ອໄດ້ເຊື້ອເຊີນເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຂັ້ນສູງບໍ່ເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ Lusaka (Zambia). ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວຖືກເຊີນເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຂັ້ນສູງບໍ່ເຊື່ອມຕໍ່ຢູ່ Lusaka ໃນເດືອນ ກັນຍາ 1970 ແລະ ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ຖືກເຊື້ອເຊີນໃຫ້ກ່າວຄຳປາໄສດ້ວຍຄວາມນິຍົມຈາກປະມຸກລັດ ແລະ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫຼາຍທ່ານ. ໃນກອງປະຊຸມຂອງຂະບວນການບໍ່ເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ George Town ໃນເດືອນສິງຫາປີ 1972, ລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ວ່າເປັນສະມາຊິກຂອງຂະບວນການຢ່າງເປັນທາງການ. ທີ່ຕັ້ງຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການຍົກສູງຂຶ້ນອີກບາດໜຶ່ງ. ພາຍຫຼັງການປົດປ່ອຍພາກໃຕ້, ຫວຽດນາມເປັນເອກະພາບໄດ້ສືບທອດບັນດາສະມາຊິກຂະບວນການລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວມາຮອດປະຈຸບັນ.
ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ດ້ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນການເປີດກວ້າງການພົວພັນທາງການທູດຂອງລັດຖະບານປະຕິວັດຊົ່ວຄາວ ສາທາລະນະລັດ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ, ໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ຢ່າງເປັນທາງການຈາກ 20 ກວ່າປະເທດ ແລະ ຫຼາຍຂະບວນການກ້າວໜ້າສາກົນ. ທ່ານນາງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດເອກະລາດ, ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ສັນຕິພາບຂອງ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ, ໄດ້ວາງຮາກຖານທ້ອນໂຮມປະເທດຊາດຄືນໃໝ່ພາຍຫຼັງປີ 1975.
ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ສ້າງຂີດໝາຍພິເສດໃນປະຫວັດສາດການທູດຫວຽດນາມ ຄື: ແມ່ນຜູ້ທຳອິດ ແລະ ຄົນດຽວມາຮອດປະຈຸບັນທີ່ໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາສາກົນກັບຜູ້ຕາງໜ້າລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ໃນສະໄໝສົງຄາມ. ຜົນສຳເລັດຂອງທ່ານນາງໃນກອງປະຊຸມປາຣີ ແມ່ນການລົງເລິກສິລະປະການທູດຂອງ ໂຮ່ຈີມິນ ຄື: ຄວາມອົດທົນ, ມະນຸດສະທຳ, ຄວາມກ້າຫານ, ສະຕິປັນຍາ ແລະ ຄວາມເໝາະສົມກັບຍຸກສະໄໝ. ທ່ານນາງເປັນຕົວຢ່າງທີ່ສ່ອງແສງຂອງແມ່ຍິງປະຕິວັດໃນການຕໍ່ສູ້ສາກົນ, ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ພາບພົດຂອງແມ່ຍິງຫວຽດນາມ ເປັນຜູ້ແຂງແຮງ, ສະຫຼາດສ່ອງໃສ ແລະ ຮັກຊາດ.
ບົດລາຍງານກ່ຽວກັບຜົນສຳເລັດໄດ້ລະບຸວ່າ ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິບິ່ງ ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດທະຫານແຂ່ງຂັນແຫ່ງຊາດໃນປີ 1974; ຫຼຽນໄຊ ໂຮ່ຈີມິນ, ຫຼຽນກາ ປະເພດອາວຸດຍຸດໂທປະກອນ ຊັ້ນໜຶ່ງ, ຫຼຽນໄຊສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານ ອາເມລິກາ ຊັ້ນໜຶ່ງ ໃນປີ 2001; ຫຼຽນໄຊຄວາມສາມັກຄີອັນຍິ່ງໃຫຍ່ ໃນປີ 2013 ແລະ ຫຼຽນໄຊເສລີ ຊັ້ນໜຶ່ງຂອງ ສປປ ລາວ ໃນປີ 2025.
 | ງານແຂ່ງຂັນບານເຕະຊາວຫວຽດນາມ ຢູ່ ຍີ່ປຸ່ນ ເພື່ອສະເຫຼີມສະຫຼອງ 80 ປີແຫ່ງວັນຊາດ ຍສໝ - ວັນທີ 10 ສິງຫາ 2025, ຢູ່ສະໜາມກິລາ Kashihara, ນະຄອນຫຼວງເກົ່າ Nara, ປະເທດ ຍີ່ປຸ່ນ, ໄດ້ດຳເນີນການແຂ່ງຂັນກິລາບານເຕະຊາວ ຫວຽດນາມ ເພື່ອສະເຫຼີມສະຫຼອງ 80 ປີແຫ່ງວັນຊາດ ສາທາລະນະລັດ ສັງຄົມນິຍົມ ຫວຽດນາມ “FAVIJA KANSAI CUP 2025”. |
 | ຮັກສາຈິດວິນຍານຂອງຫວຽດນາມຢູ່ຕ່າງປະເທດ: ການເດີນທາງເພີ່ມພູນຄູນສ້າງນ້ຳໃຈມິດຕະພາບ ຫວຽດນາມ - ກາຕາ ຍສໝ - ໃນຍົນທີ່ມຸ່ງໜ້າໄປໂດຮາ ມື້ໜຶ່ງໃນລະດູຮ້ອນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ນຳສຳພະລະການເດີນທາງບໍ່ພຽງແຕ່ ບັນດາເອກະສານທາງການທູດ ຫຼື ແຜນການວຽກງານໄລຍະຍາວໄປນຳອີກ... |
ມີງດຶກ
