 | ໄທງວຽນ: ນັກສຶກສາລາວ ເກືອບ 5.000 ຄົນລົງຕົວຈິງຢູ່ເຮືອນປະຊາຊົນ |
| ບ້ານທີ່ມີຄວາມອົບອຸ່ນ ຂອງນັກສຶກສາລາວ ຢູ່ຫວຽດນາມ |
“ຫວຽດນາມ ຮັກແພງຕື່ມຍ້ອນມີແມ່”
ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພົບປະກັບທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຮັ່ງ (ອາຍຸ 58 ປີ, ເມືອງ 4, ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ) ພ້ອມທັງລູກລ້ຽງຊາວລາວ ທີ່ການໄປຢ້ຽມຢາມຫໍພິພິທະພັນ ໂຮ່ຈີມິນ ໃນລາຍການຮ່ວມເດີນທາງ “ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ກັບນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ທີ່ພວມຮ່ຳຮຽນຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ” ໄດ້ດຳເນີນໃນຕົ້ນເດືອນພະຈິກ 2024 ຢູ່ນະຄອນ ຟ່ານທ໋ຽດ (ແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ). ບັນດາການໂອ້ລົມໂອບກອດ, ສຽງຫົວ ແລະ ສຽງເວົ້າທີ່ສະໜິດສະໜົມລະຫວ່າງທ່ານນາງ ຮັ່ງ ກັບລູກໆໄດ້ນຳເອົາຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ມີຄວາມສຸກ ແລະ ຄວາມອົບອຸ່ນມາສູ່ຄອບຄົວ.
 |
| ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຮັ່ງ (ທີ່ສາມຈາກຂວາ) ແລະ ນາງ ດວງມະນີ ໄຊຍະວົງ (ທີ່ສອງຈາກຂວາ) ເຂົ້າຮ່ວມການແຂ່ງຂັນປຸງແຕ່ງອາຫານໂດຍສະຫະພັນແມ່ຍິງ ເມືອງ 4 ຈັດຕັ້ງ. (ພາບ: Ngoc Tram) |
“ແມ່ ຮັ່ງ ມີຄວາມສະໜິດສະໜົມ ແລະ ໃຈດີຫຼາຍ. ນ້ອງສາມາດເລົ່າກັບແມ່ທຸກເລື່ອງທັງທຸກທັງສຸກ. ຄວາມຮັກ, ຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງດູແລຂອງແມ່ ເຮັດໃຫ້ນ້ອງຮູ້ສຶກວ່າ ຫວຽດນາມ ຮັກແພງ, ສະໜິດສະໜົມກວ່າ”. ນັ້ນແມ່ນຄຳຕອບຂອງນາງ ດວງມະນີ ໄຊຍະວົງ - ນັກສຶກສາປີ 4 ສາຂາແພດສາດຫຼາຍຂະແໜງ, ມະຫາວິທະຍາໄລ ຫງວຽນເຕີດແທງ ເມື່ອຖືກຖາມກ່ຽວກັບແມ່ຄົນທີ 2 ຂອງນາງ.
ນາງ ດວງມະນີ ເລົ່າວ່າ ປີ 2019, ນ້ອງໄດ້ມາຫວຽດນາມ. ມື້ທໍາອິດແມ່ນຍັງແປກ ແລະ ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງ. ຍ້ອນຍັງບໍທັນຊຳນານພາສາຫວຽດນາມ, ນາງ ດວງມະນີ ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງໃນການສື່ສານ, ແຕ່ໂຊກດີທີ່ມີແມ່ ຮັ່ງ ຢູ່ຄຽງຂ້າງເພື່ອເປັນກຳລັງໃຈ, ຊ່ວຍບັນເທົາອາການຄິດຮອດບ້ານ.
ໃນມື້ພັກ, ນາງ ດວງມະນີ ໄດ້ຊ່ວຍແມ່ ຮັ່ງ ຢູ່ເຮືອນຄົວ, ປຸງແຕ່ງອາຫານຫວຽດນາມ. ນາງຍັງໄດ້ເລົ່າກັບແມ່ ຮັ່ງ ກ່ຽວກັບປະເທດຊາດ, ປະຊາຊົນ, ຄວາມງາມທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ, ອາຫານພື້ນເມືອງຂອງລາວ. ແມ່ ຮັ່ງ ກໍ່ຍັງໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ນາງ ດວງມະນີ ແລະ ລູກລ້ຽງຊາວລາວ ເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວທຸກຢ່າງ, ນັບແຕ່ການທ່ອງທ່ຽວ, ຢ້ຽມຢາມບັນດາທັດສະນີຍະພາບ, ຮ່ອງຮອຍປະຫວັດສາດ ຕະຫຼອດເຖິງການເຂົ້າຮ່ວມງານບຸນ, ງານແຕ່ງດອງ. ທ່ານຍັງສົ່ງເສີມໃຫ້ລູກຫຼານເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຄື: ມ້ຽນມັດອະນາໄມ, ການສຳມະນາ, ການແຂ່ງຂັນແຕ່ງກິນໃນວັນຄອບຄົວຫວຽດນາມ... ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ນາງ ດວງມະນີ ຈິ່ງໄດ້ປັບຕົວເຂົ້າກັບຊີວິດຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ. ນາງຮູ້ກ່ຽວກັບອາຫານຫວຽດນາມ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ເຂົ້າໃຈບັນດາພິທີກຳ, ຮີດຄອງປະເພນີຂອງຫວຽດນາມ. ພາສາຫວຽດນາມ ຂອງນາງ ດວງມະນີ ກໍນັບມື້ນັບດີຂຶ້ນ.
“ໃນວັນທີ່ນ້ອງມີອາຍຸ 23 ປີ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ປຸງແຕ່ງອາຫານຫວຽດນາມ ດ້ວຍຕົນເອງຕາມຄຳແນະນຳຂອງແມ່ ຮັ່ງ ເພື່ອຮັບໃຊ້ໃຫ້ການແຈກຢາຍອາຫານການກຸສົນ. ໃນຖານະເປັນລູກຂອງແມ່ ຮັ່ງ, ນ້ອງບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບຄວາມຮັກເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ວິທີການໃຫ້, ແບ່ງປັນກັບທຸກຄົນທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງ. ບັນດາຄວາມງາມໃນຈິດວິນຍານຂອງຊາວຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃຫ້ແກ່ນ້ອງ”, ນາງ ດວງມະນີ ກ່າວ.
ຄວາມອົບອຸ່ນຂອງຄອບຄົວຫວຽດນາມ
ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຮັ່ງ ເລົ່າວ່າ ວາດສະໜາເຂົ້າຮ່ວມລາຍການ “ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ກັບນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ທີ່ພວມຮໍ່າຮຽນຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ” ຍາມໃດກໍ່ແມ່ນສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ທ່ານຮູ້ສຶກໂຊກດີ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ທ່ານເຂົ້າຮ່ວມດ້ວຍຄວາມຕັ້ງໃຈທີ່ຢາກມີປະສົບການ ແຕ່ຮູ້ສຶກວ່າບັນດານັກສຶກສາຄຳຮຸ້, ມັກຮຽນຮູ້ຫຼາຍ; ບັນດານັກສຶກສາຍັງໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ທ່ານມີໂອກາດໃນການເຊື່ອມຕໍ່, ພົວພັນ, ເຂົ້າໃຈຫຼາຍກ່ຽວກັບປະເພນີ, ວັດທະນະທໍາຂອງປະເທດຂອງຕົນ, ດັ່ງນັ້ນ ທ່ານຈຶ່ງຕັດສິນໃຈຍຶດຕິດກັບສິ່ງນີ້.
 |
| ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຮັ່ງ (ແຖວໜ້າ, ນັ່ງກາງ) ພ້ອມລູກຊາວລາວ 6 ຄົນ. (ພາບ: Ngoc Tram) |
ນັບແຕ່ປີ 2020 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ໄດ້ຮັບເອົາລູກລ້ຽງຊາວລາວ ທັງໝົດ 6 ຄົນ. ທ່ານໄດ້ແບ່ງປັນວ່າ “ຜົວຂອງຂ້າພະເຈົ້າເສຍຊີວິດ 20 ປີກ່ອນ. ຂ້າພະເຈົ້າມີລູກ 2 ຄົນ, ດຽວນີ້ໃຫຍ່ແລ້ວ, ພວມດຳລົງຊີວິດ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ໄກ, ສະນັ້ນ ຕັ້ງແຕ່ມີລູກ 6 ຄົນນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສຸກຫຼາຍ. ຂ້າພະເຈົ້າຖືວ່າພວກເຂົາເປັນລູກຂອງຕົນ, ມີພວກເຂົາກໍ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາມີສຽງຫົວ”.
ໂດຍເຂົ້າຮ່ວມລາຍການ “ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ກັບນັກຮຽນລາວ, ກຳປູເຈຍ ທີ່ພວມຮ່ຳຮຽນຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ” ປີນີ້, ທ່ານນາງ ຮັ່ງ ພ້ອມທັງລູກຫຼານໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວຫຼາຍຢ່າງຄື: ວາງພວມມາລາ, ຖະຫວາຍດອກໄມ້, ຖະຫວາຍທູບທຽນອາໄລຫາປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນ ໂຮ່ຈີມິນ - ສາຂາ ບິ່ງທ້ວນ; ຢ້ຽມຢາມໂຮງຮຽນ ຢຸກແທັງ - ບ່ອນທີ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໄດ້ສິດສອນກ່ອນໄປຕ່າງປະເທດ ເພື່ອຊອກເສັ້ນທາງກູ້ຊາດ; ການພົບປະແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳສິລະປະ ເຕັ້ມໄປດ້ວຍສີສັນຊາດ; ການແຂ່ງຂັນຂອກຮູ້ກ່ຽວກັບຕົວຕົນ, ຊີວິດ, ພາລະກິດຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນ, ປະຫວັດສາດວັດທະນະທຳ ແລະ ການພົວພັນລະຫວ່າງ 3 ປະເທດຫວຽດນາມ, ລາວ ແລະ ກຳປູເຈຍ...
 |
| ລາຍການພົບປະແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳສິລະປະ “ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ກັບນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ທີ່ພວມຮ່ຳຮຽນຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ” ໃນປີ 2024. (ພາບ: Long Ho) |
ລາຍການໂດຍສະຫະພັນແຮງງານນະຄອນ ໂຮ່ຈິມິນ ສົມທົບກັບສະຫະພັນແມ່ຍິງນະຄອນ ໂຮ່ຈິມິນ ຈັດຕັ້ງດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງ 95 ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ແລະ ນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ເກືອບ 160 ຄົນ. ທ່ານ ຟຸ່ງໄທກວາງ, ຮອງປະທານສະຫະພັນແຮງງານນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ລາຍການ “ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ກັບນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ທີ່ພວມຮ່ຳຮຽນຢູ່ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ” ໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງມາເປັນເວລາຫຼາຍປີ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ນັກສຶກສາທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກບ້ານເກີດ ເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບປະຊາຊົນ, ປະເທດຫວຽດນາມ ຕື່ມອີກ, ສ້າງກຳລັງຜັກດັນ ເພື່ອໃຫ້ນັກສຶກສາມານະພະຍາຍາມ ແລະ ບັນລຸໄດ້ບັນດາຜົນງານທີ່ດີໃນການຮ່ຳຮຽນ.
ທ່ານ ຟຸ່ງໄທກວາງ ຢືນຢັນວ່າ ນີ້ແມ່ນຂົວທີ່ໝັ້ນແກ່ນ, ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ນັກຮຽນຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມໃກ້ຊິດ, ຄວາມຮັກແພງຈາກພໍ່ແມ່ລ້ຽງຊາວຫວຽດນາມ. ຢູ່ໃນຄອບຄົວເຫຼົ່ານີ້ ນັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ໄດ້ຮຽນຮູ້, ຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ, ການເເບ່ງປັນ - ບ່ອນທີ່ເຂົາເຈົ້າຖືວ່າເປັນລູກຂອງຄອບຄົວ, ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຄອບຄົວໃຫຍ່ຂອງສາມປະເທດ ຫວຽດນາມ-ລາວ-ກຳປູເຈຍ. ບັນດາຄຸນຄ່າທີ່ລາຍການນຳມານັ້ນ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຫຸ້ມຫໍ່ໃນຄວາມຮັກແພງຂອງຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງມີກຳລັງແຮງແຜ່ກະຈາຍຢ່າງເຂັ້ມແຂງ, ກາຍເປັນພະຍານຫຼັກຖານທີ່ມີຊີວິດຊີວາໃຫ້ແກ່ຄວາມສາມັກຄີສາກົນ, ມິດຕະພາບທີ່ບໍ່ມີພົມແດນ.
ທ່ານເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ບັນດານັກສຶກສາລາວ, ກຳປູເຈຍ ຈະນຳບັນດາຄວາມຊົງຈຳອັນອົບອຸ່ນ ແລະ ຄວາມຮັກແພງທີ່ຈິງໃຈກັບຄືນປະເທດຂອງຕົນ, ຄອບຄົວຫວຽດນາມ ຈະເປີດກວ້າງຕະຫຼອດໄປ. ນີ້ຈະແມ່ນອົງປະກອບອັນລ້ຳຄ່າເພື່ອໃຫ້ລຸ້ນຫຼັງສືບຕໍ່ເພີ່ມພູນຄູນສ້າງນ້ຳໃຈມິດຕະພາບລະຫວ່າງປະຊາຊົນ, ຂຽນເລື່ອງເລົ່າທີ່ສວຍງາມກ່ຽວກັບນ້ຳໃຈມິດຕະພາບ, ຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນລະຫວ່າງ 3 ປະເທດ ຫວຽດນາມ, ລາວ ແລະ ກຳປູເຈຍ.
 | ບ້ານເຮືອນທີສອງຂອງນັກສຶກສາລາວຢູ່ ດານັງ ຍສໝ - ຜ່ານໂຄງການ “ຢູ່ເຮືອນປະຊາຊົນ'' (homestay), ຫຼາຍສາຍພົວພັນແຮກສ່ຽວພໍ່ແມ່-ລູກ, ອ້າຍ-ເອື້ອຍ-ນ້ອງ ຫວຽດນາມ - ລາວ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງ, ເປັນແກນສານລ້ຽງດູ ແລະ ພັດທະນາສາຍພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອລະຫວ່າງສອງປະເທດ ຫວຽດນາມ - ລາວ ອ້າຍນ້ອງ. |
 | ພໍ່ແມ່ຮັກຂອງນັກສຶກສາລາວ ເຊີງບໍ່ຮ່ວມສາຍເລືອດດຽວກັນ ແຕ່ຄືກັບເລືອດເນື້ອເຊື້ອໄຂດຽວກັນ ຍສໝ - “ພໍ່ແມ່ຮັກຂອງບັນດານັກສຶກສາລາວ” ໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍໂດຍໂຮງຮຽນມິດຕະພາບ 80 ແລະ ໜ່ວຍສະມາຄົມມິດຕະພາບຫວຽດນາມ - ລາວ ຢູ່ ຕາແສງ ເຊີນໄຕ (ຮ່າໂນ້ຍ) ແຕ່ປີ 2017. ຂໍ້ລິເລີມນີ້ເຮັດໃຫ້ນັກສຶກສາລາວທີ່ມາຫວຽດນາມເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍໄດ້ມີພໍ່ແມ່ຮັກ. ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ບໍ່ຮ່ວມສາຍເລືອດດຽວກັນແຕ່ໄດ້ຢູ່ຮ່ວມກັນຄືເລືອດເນື້ອເຊື້ອໄຂດຽວກັນ. |
ມີງດຶກ
