ໂດຍແມ່ ແລະ ຍ່າໄດ້ສອນການຕ່ຳຜ້າມາແຕ່ອາຍຸ 16 ປີ, ນາງ ອາ ບີ່ງເຍິນ (ເກີດໃນປີ 1981) ຢູ່ບ້ານນາ, ຕາແສງ ລັງ, ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາແມ່ຍິງທີ່ຕ່ຳຜ້າເກັ່ງຢູ່ໃນເຂດດັ່ງກ່າວ. ທຸກໆມື້, ຫຼັງຈາກເຮັດໄຮ່ແລ້ວ, ໃນເວລາຫວ່າງນາງຈະຕ່ຳຜ້າ. ດ້ວຍແຜ່ນຜ້າທຳມະດາທີ່ບໍ່ມີລວດລາຍປະດັບ, ນາງໄດ້ໃຊ້ເວລາພຽງແຕ່ເຊົ້າມື້ຫນຶ່ງເພື່ອຕ່ຳຜ້າໄດ້ 1 ແມັດ. ສໍາລັບຜ້າທີ່ມີລູກປັດ, ມີລວດລາຍມູນເຊື້ອຮູບດອກໄມ້, ຮົ້ວ, ຮູບວົງມົນ, ສີ່ລ່ຽມ... ໃນເຂົ້າໜຶ່ງ ຈະຕ່ຳໄດ້ພຽງແຕ່ປະມານ 20 ຊັງຕີແມັດ.
 |
| ແມ່ຍິງຢູ່ບ້ານເປີນິງ, ຕາແສງລັງ, ເມືອງ ໄຕຢາງ, ແຂວງ ກວາງນາມ ກັບອາຊີບມູນເຊື້ອຕ່ຳຜ້າ. |
“ຈຳນວນຜ້າຕ່າງໆນີ້ ພວກຂ້າພະເຈົ້າຈະຫຍິບເຮັດເຄື່ອງນຸ່ງໃຫ້ທຸກຄົນໃນຄອບຄົວ, ມອບເປັນຂອງຂວັນໃຫ້ແຂກ ແລະ ມອບໃຫ້ຄົນໃນໝູ່ບ້ານໃນໂອກາດວັນບຸນ, ບາງເທື່ອມີລູກຄ້າຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງມາຂາຍເຄື່ອງ, ມີນັກທ່ອງທ່ຽວມາ ກໍຂາຍໄດ້ 2 ລ້ານດົງ/ຊຸດ” , ນາງ ອາ ບິ່ງເຍິນ ກ່າວ.
ອາຍຸ 26 ປີ, ອາລັງທິຢຸ່ງ (ຊົນເຜົ່າ ເກີຕູ) ແມ່ນໜຶ່ງໃນຜູ້ທີ່ອາຍຸນ້ອຍສຸດຂອງໝູ່ບ້ານ ເປີນິງ ໃນກຸ່ມຕ່ຳຜ້າ. ຍ້ອນຮັກອາຊີບມູນເຊື້ອຫັດຖະກຳ, ແມ່, ແມ່ຕູ້ຂອງຢຸ່ງ ກໍໄດ້ສອນການຕ່ຳຜ້າ. ຢຸ່ງແບ່ງປັນວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າມັກນຸ່ງຊຸດພື້ນເມືອງຂອງຊາວເຜົ່າເກີຕູ ໃນໂອກາດວັນບຸນ ແລະ ປີໃໝ່, ເມື່ອເຮືອນມີແຂກທີ່ຮັກແພງມາຢາມ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າຂ້າ ພະເຈົ້າຈະເປັນຊ່າງຕ່ຳຜ້າທີ່ເກັ່ງ ເພື່ອແຜ່ນຜ້າຫັດຖະກຳຂອງຊົນເຜົ່າ ເກີຕູ ຈະໄດ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກຂອງຫຼາຍຄົນ”.
“ເສື້ອຜ້າຊຸດນີ້ແມ່ນເສື້ອຜ້າອາພອນຂອງຊົນເຜົ່າ ເກິຕູ ມາແຕ່ສະໄໝກ່ອນ, ບໍ່ສາມາດປະໄດ້, ຕ້ອງເກັບຮັກສາໄວ້ເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານໄດ້ຮູ້, ໄດ້ເຂົ້າໃຈ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າຈະພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວເຂດຂອງປະເທດນີ້ເພື່ອໃຫ້ທຸກຄົນໄດ້ຮູ້ຈັກເຖິງ ແລະ ທຸກຄົນມັກຫຜ້າຫັດຖະກຳຂອງ ເກິຕູ. ເພື່ອໃຫ້ຊົນເຜົ່າເກິຕູ ບໍ່ສູນເສຍອາຊີບຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳ”. ນັ້ນແມ່ນຄວາມມຸ່ງຫວັງຂອງປ້າ ບລີ່ງທິຕື (ອາຍຸ 63 ປີ) ເຊິ່ງເປັນຄົນສອນອາຊີບຕ່ຳຜ້າຫັດຖະກຳໃຫ້ບັນດາແມ່ຍິງເກິຕູ. ປ້າ ຕື ເເມ່ນຄົນທີ່ມີປະສົບການຫຼາຍກ່ວາ 30 ປີໃນອາຊີບຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳນີ້. ປ້າຮູ້ຕ່ຳຜ້າແຕ່ອາຍຸ 25 ປີ. ກ່ອນໜ້ານີ້, ການນຳ ເມືອງໄຕຢາງ ໄດ້ເຊີນປ້າ ຕື ໄປສອນການຕ່ຳຜ້ານີ້ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນ.
 |
| ນາງ ອາບິງທິງງອກ ກຳລັງຖັກແສ່ວເມັດໝາກຕຸ້ມເທິງພື້ນຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳ. |
ເວົ້າເຖິງອາຊີບຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຢູ່ບ້ານເປີນິງ, ຕາແສງລັງ, ເມືອງໄຕຢາງ, ແຂວງກວາງນາມ, ທ່ານ ບລິງຟາດ - ນາຍບ້ານ ເປີນິງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໝູ່ບ້ານອາຊີບມູນເຊື້ອຫັດຖະກຳໃນປະຈຸບັນ ລວມມີ: ຕ່ຳຜ້າ, ຄວັດແກະສະຫຼັກ,ຈັກສານ, ຫັດຖະກຳ... ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຢູ່ທີ່ນີ້ຫາກໍຮັກສາໄດ້ອາຊີບຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳ ແລະ ຈັກສານເທົ່ານັ້ນ. ສະເພາະກ່ຽວກັບການຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳ ປະຈຸບັນນີ້ມີປະມານ 40 ຄອບຄົວທີ່ຮູ້ວິທີຕ່ຳ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມໃນການຕ່ຳຜ້າ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເຂົາເຈົ້າຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນອາຊີບຕ່ຳຜ້ານີ້ ເພາະຢູ່ທີ່ນີ້ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງໝູ່ບ້ານອາຊີບແບບຈິງຈັງເທື່ອ. ເຖິງວ່າບັນດາໝູ່ບ້ານຫັດຖະກຳໄດ້ຮັບຮູ້ໃນເມື່ອກ່ອນ, ແຕ່ລະດັບການລົງທຶນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການຮັບປະກັນ ແລະ ບໍ່ເໝາະສົມກັບຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ. ປະຈຸບັນ, ປະຊາຊົນໄດ້ຕ່ຳຜ້າຢູ່ເຮືອນເອງ. ສິ່ງທີ່ເປັນໜ້າຍິນດີຢູ່ທີ່ນີ້ແມ່ນມີການຖ່າຍທອດຈາກລຸ້ນຄົນນີ້ສູ່ລຸ້ນຄົນອື່ນ, ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມການຕ່ຳຜ້າກໍໄດ້ຫັນເປັນຄົນໄວໜຸ່ມຂຶ້ນ, ມີຊາວໜຸ່ມຫຼາຍຄົນເຂົ້າຮ່ວມການອະນຸລັກຮັກສາອາຊີບນີ້.
ກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍອະນຸລັກຮັກສາໝູ່ບ້ານອາຊີບມູນເຊື້ອຫັດຖະກຳ ໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍ, ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງຄົບຊຸດ. ຫ້ອງການເສດຖະກິດ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງຂອງບ້ານ ໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອເຄື່ອງມືອຸປະກອນການຕ່ຳຜ້າ ລວມທັງຝ້າຍໄໝ ແລະ ອຸປະກອນຕັດຫຍິບຈຳນວນໜຶ່ງ ເພື່ອຮັບໃຊ້ຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງການຕັດຫຍິບເຄື່ອງນຸ່ງ. ແຕ່ວ່າ, ຍ້ອນບໍ່ໄດ້ກາຍເປັນສິນຄ້າການຄ້າ,ສະນັ້ນ ຕົ້ນຕໍແມ່ນສະໜອງຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງປະຊາຊົນ, ບໍ່ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງປະສິດທິຜົນດ້ານເສດຖະກິດໃຫ້ແກ່ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ.
“ເຖິງວ່າສາມາດຮັກສາອາຊີບໄວ້ໄດ້ກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຊາວໜຸ່ມສ່ວນຫຼາຍບໍ່ສົນໃຈໝູ່ບ້ານອາຊີບມູນເຊື້ອຫັດຖະກຳນີ້, ດັ່ງນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຢາກມີກົນໄກອະນຸລັກຮັກສາ. ຜູ້ທີ່ກຳລັງຮັກສາອາຊີບນີ້ ຫວັງວ່າລັດຈະມີກົນໄກຊ່ວຍເຫຼືອເພື່ອໃຫ້ເຂົາເຈົ້າສາມາດຮັກສາອາຊີບນີ້ໄວ້ໄດ້ ແຕ່ຍັງຄົງດຳລົງຊີວິດຢູ່ກັບອາຊີບ. ບັນດານະໂຍບາຍ ແລະ ເອກະສານການລົງທຶນ ຄວນຈະເຂົ້າສູ່ການດຳເນີນຊີວິດໃນໄວໆນີ້.".
ການຕ່ຳຜ້າພື້ນເມືອງຫັດຖະກຳຢູ່ເປີນິງ ແມ່ນລ້ວນແຕ່ເຮັດດ້ວຍມື ແລະ ຄົບວົງປິດ, ນັັບເເຕ່ບັນດາວັດຖຸດິບຄື ຝ້າຍ, ປ່ານ, ປໍ, ຍ້ອມ, ຕ່ຳຜ້າ, ເຮັດລວດລາຍ, ແສ່ວ... ຕະຫຼອດເຖິງຂັ້ນຕອນຕັດຫຍິບເປັນຜະລິດຕະພັນ. ບັນດາກີ່ຕ່ຳຍັງໄດ້ເຮັດແບບປະຖົມປະຖານທີ່ສຸດ, ພຽງແຕ່ເຮັດຈາກໄມ້ໄຜ່ ... ການຖັກແສ່ວເປັນລວດລາຍ, ຊ່າງຕ້ອງຕັດເປັນເສັ້ນຂວາງແລ້ວໃສ່ເມັດ, ຕາມແຕ່ຄວາມວາດນຶກຂອງແຕ່ລະຄົນ, ເຊິ່ງຈະເພີ່ມ ຫຼື ເອົາເມັດອອກຕາມຄວາມເຫມາະສົມ.
ດີງເລື້ອງ
