| ຊຸດຝຶກອົບຮົມ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍນໍ້າໃຈສາມັກຄີຫວຽດນາມ-ລາວ | |
| ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຫວຽດນາມ ເວືອງດິ່ງເຫວະ ຕ້ອນຮັບຫົວໜ້າກຳມາທິການການຕ່າງປະເທດສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ແລະ ກຳປູເຈຍ |
ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ບູຊາເຈົ້າຍິງລາວ ຊື່ວ່າ ໂຢຍຮວາ. ວິຫານ ປະກອບມີ 3 ຫໍຄື: ຫໍບູຊາຫຼັກ ມີ 4 ເສົາທີ່ສະຫງ່າ ສູງປະມານ 4 ແມັດ ດ້ວຍສີສັນບູຮານ ແລະ ມີເດີ່ນກວ້າງປະມານ 80 ຕາແມັດ ປູດ້ວຍກະເບື້ອງດິນເຜົາ. ເບື້ອງຂວາຂອງທາງເຂົ້າຫໍບູຊາ ໄດ້ປູກຕົ້ນຈຳປາ…
ຫໍກາງເປັນບ່ອນບູຊາ ກວ້າງປະມານ 200 ຕາແມັດ ດ້ວຍແຜ່ນຄະຕິຄູ່ ທາດ້ວຍສີເຫຼືອງທອງຄຳ, ໃນນັ້ນມີ 5 ສານແຕ່ງຕັ້ງ (ອຸປະສົມບົດ). ສານທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດ ແມ່ນແຕ່ສະໄໝຂອງ ຕືດຶກ (1853) ໄດ້ປະທານແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ເປັນ “ເຈົ້າຍິງ”. 72 ປີຕໍ່ມາ, ປີ 1924 (ຄາຍດິງ) ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດໃຫ້ “ພະເຈົ້າຜູ້ສູງສຸດ”, “ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອປະຊາຊົນ”.
ເຂົ້າໄປດ້ານຫລັງແມ່ນຫໍລາຍ (ເຊິ່ງເປັນຫໍສຳຄັນ ແລະ ສັກສິດທີ່ສຸດ) ກວ້າງປະມານ 20 ຕາແມັດ, ດ້ວຍສະຖາປັດຕະຍະກຳໃນແບບ “ກ່ອນ ແລະ ຫຼັງການສູ້ຮົບ”. ຢູ່ນີ້ ມີຮ້ານບູຊາທີ່ມີຮູບຂອງເຈົ້າຍິງ. ຕາມນິທານພື້ນເມືອງແລ້ວ, ພາຍຫຼັງເຈົ້າຊີວິດອ່າຍລາວ ໄດ້ຮັບຮູ້ຂ່າວກ່ຽວກັບເຈົ້າຍິງສິ້ນພະຊົນ, ກໍໃຫ້ນັກສິລະປິນຄວັດແກະຮູບເຈົ້າຍິງໃສ່ໄມ້ຮ່ວາງດ່ານ - ເປັນໄມ້ລ້ຳຄ່າພິເສດໃນການສ້າງຮູບແກະສະຫຼັກທີ່ສັກສິດ ແລະ ສົ່ງໄປຍັງດ້າຍຫວຽດ. ໃນຮູບດັ່ງກ່າວ, ເຈົ້າຍິງນຸ່ງເສື້ອຄຸມສີເຫຼືອງ, ນັ່ງເທິງບັນລັງ, ໃສ່ມົງກຸດ, ໃບໜ້າອ່ອນໂຍນ, ມືຖືວີ, ຢູ່ໃນທ່າທີ່ເດັ່ນ ແລະ ສະຫງ່າງາມ.. ຮູບເຈົ້າຍິງໄດ້ວາງໄວ້ເທິງແທ່ນບູຊາ ຢູ່ຫໍລາຍ ເພື່ອໃຫ້ຊາວໂລກຊື່ນຊົມຕະຫຼອດການ...
ຢູ່ສຸດຂອງຫໍລາຍ, ລ້ຽວຂວາ, ປະມານສິບກ້າວໄປທາງທິດຕາເວັນຕົກ ແມ່ນສຸສານເຈົ້າຍິງ. ສຸສານ ຫັນໜ້າໄປທາງທິດຕາເວັນຕົກ - ບ້ານເກີດເມືອງນອນ ອ່າຍລາວ ຂອງ ເຈົ້າຍິງ ... ດ້ານໜ້າຂອງສຸສານ ແມ່ນໄດ້ສະຫລັກໄວ້ດ້ວຍຄຳບູຮານ 3 ຄຳ "ເຝີ້ນ ດ້າຍ ເຮືອງ" ເຊິ່ງແປປະມານວ່າ "ກິ່ນຫອມອາຍບູຊາ - ຈົດຈຳຊື່ຕະຫຼອດໄປ ...".
ມີເລື່ອງເລົ່າກັນມາວ່າ ໃນສະຕະວັດທີ 15, ໃນສະໄໝລາດຊະວົງ ເລແທງຕົງ, ດ້າຍຫວຽດ ຕ້ອງຕໍ່ສູ້ຕ້ານການຮຸກຮານຂອງພວກຂ້າເສິກຕ່າງດ້າວຫຼາຍຄັ້ງ. ເພື່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສາມັກຄີ, ເຈົ້າຊີວິດອ່າຍລາວ (ລາວໃນປະຈຸບັນ) ໄດ້ສັ່ງໃຫ້ລູກສາວ ເຊິ່ງແມ່ນເຈົ້າຍິງ ໂຢຍຮວາ, ຮັບຜິດຊອບຝຶກຊ້ອມຊ້າງ ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອທະຫານຂອງ ດ້າຍຫວຽດ ຂັບໄລ່ພວກຂ້າເສິກຕ່າງດ້າວ.
ພາຍຫຼັງຫຼາຍວັນຂຶ້ນພູລົງຫ້ວຍ, ຜ່ານປ່າ, ສິ່ງທ້າທາຍນັບພັນຢ່າງ, ເຈົ້າຍິງ ໂຢຍຮວາ ໄດ້ມອບຊ້າງຮົບ ແລະ ວິທີການຄວບຄຸມຊ້າງຮົບໃຫ້ແກ່ພົນທະຫານຂອງ ດ້າຍຫວຽດ ຢ່າງທັນການ. ໃນສົງຄາມຄັ້ງນັ້ນ, ກຳລັງຊ້າງຮົບທີ່ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ກ້າຫານ ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ ດ້າຍຫວຽດ ບັນລຸຜົນງານອັນສະຫງ່າລາສີຫຼາຍຢ່າງ...
 |
| ວິຫານເຈົ້າຍິງນີງຮວາ ຢູ່ບ້ານ ໄທເຊີນ, ຕາແສງ ເຊີນລາຍ, ເມືອງ ຍໍກວານ, ແຂວງ ນິງບິ່ງ. |
ໃນເສັ້ນທາງກັບຄືນສູ່ອານາຈັກ ອ່າຍລາວ, ເມື່ອມາຮອດແຂວງນິງບິ່ງໃນປະຈຸບັນ, ເຈົ້າຍິງໄດ້ລົ້ມປ່ວຍ ແລະ ສິ້ນພະຊົນ. ເພື່ອຈາລຶກຄຸນງາມຄວາມດີ, ຄວາມຮັກແພງຂອງຊາດຫວຽດນາມ ແລະ ລາວ, ເຈົ້າຊີວິດ ເລແທ່ງຕົງ ໄດ້ສັ່ງໃຫ້ກອງທັບ ຈັດພິທີປົງສົບ, ສ້າງຕັ້ງວິຫານ ແລະ ກໍ່ສ້າງສຸສານບູຊາເຈົ້າຍິງຢູ່ບ່ອນເຈົ້າຍິງສິ້ນພະຊົນ. ຕາມເອກະສານສະບັບໜຶ່ງແລ້ວ, ປີ 1882, ເຂດແຫ່ງນີ້ຂຶ້ນກັບຕາແສງດົກຈາງ, ກຸ່ມຕາແສງ ເລຊາ, ເມືອງ ຍາວຽນ, ແຂວງ ນິງບິ່ງ. ເອກະສານອີກສະບັບໜຶ່ງໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປີ 1919 ສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ຂຶ້ນກັບຕາແສງ ດົກຈ໋າງ, ກຸ່ມຕາແສງ ເລຊາ, ເມືອງ ຍາວຽນ, ຂຶ້ນກັບນະຄອນ ຍໍກວານ, ແຂວງ ນິງບິ່ງ. ປະຈຸບັນ, ຫໍວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ຕັ້ງຢູ່ບ້ານໄທເຊີນ, ຕາແສງເຊີນລາຍ, ເມືອງ ຍໍກວານ, ແຂວງນິງບິ່ງ.
ຕາມປະຊາຊົນໝູ່ບ້ານໄທເຊີນ, ຕາແສງ ເຊີນລາຍ ເລົ່າແລ້ວ, ປະຈຸບັນ, ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ໄດ້ຮັບການບູຊາ ດ້ວຍບັນດາພິທີກຳບູຊາພະແມ່. ໃນຊຸມວັນເພັງ, ວັນທີໜຶ່ງຂອງທຸກໆເດືອນ, ປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານມາຈູດທູບທຽນບູຊາເຈົ້າຍິງ ເພື່ອຂໍພອນໃຫ້ຊາວບ້ານຈົ່ງມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ, ມີຄວາມສະຫງົບສຸກ, ດິນຟ້າອາກາດເອື້ອອຳນວຍຄວາມສະດວກ...
ຕາມເອກະສານຂອງກອງທຶນເອກະສານອະລິຍະທຳຫວຽດນາມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ປີ 2017, ທ່ານສາດສະດາຈານ ຫວູຂຽວ, ປະທານກອງທຶນເອກະສານອະລິຍະທຳຫວຽດນາມ, ຜ່ານການຄົ້ນຄ້ວາ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ໄດ້ບູຊາເຈົ້າຍິງລາວ. ເດືອນທັນວາ 2020, ກອງທຶນເອກະສານອະລິຍະທຳຫວຽດນາມ ໄດ້ສົມທົບກັບສະຫະສະມາຄົມກໍ່ສ້າງຫວຽດນາມ, ພະແນກວັດທະນະທຳ ແລະ ກິລາ ແລະ ພະແນກທ່ອງທ່ຽວແຂວງ ນິງບິ່ງ ໄດ້ຈັດຕັ້ງການສຳມະນາວິທະຍາສາດ “ວິຫານເຈົ້າຍິງລາວໂຢຍຮວາ, ປະເທດລາວ - ສັນຍາລັກແຫ່ງນ້ຳໃຈມິດຕະພາບອັນເປັນມູນເຊື້ອທີ່ມີມາດົນນານ ລະຫວ່າງປະຊາຊົນສອງປະເທດຫວຽດນາມ - ລາວ” ໂດຍມີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງສະຖານທູດສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ແລະ ຜູ້ແທນ 60 ກວ່າທ່ານ ປະກອບມີ ນັກວິທະຍາສາດ, ນັກຊ່ຽວຊານ, ນັກສຶກສາ ແລະ ນັກເຄື່ອນໄຫວວັດທະນະທຳປະຫວັດສາດສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ.
 |
| ຮູບຂອງເຈົ້າຍິງໂຍ່ຍຮ່ວາໄດ້ແກະສະຫຼັກຢູ່ແຜ່ນໄມ້. |
ທີ່ການສຳມະນາ, ບັນດາຜູ້ແທນໄດ້ສະເໜີນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ກ້າວໜ້າ ເພື່ອປະເມີນອາຍຸຂອງວັດຖຸອຸປະກອນກໍ່ສ້າງ, ເຄື່ອງບູຊາ ແລະ ຕົວໜັງສືຢູ່ວິຫານ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກໍໄດ້ຮ່ວມມືກັບລາວ ຄົ້ນຄ້ວາ ແລະ ຊີ້ແຈງຊື່ເຈົ້າຍິງ ໂຢຍຮວາ ເປັນພາສາລາວ, ກໍຄື ການມອບຝູງກຳລັງຊ້າງຮົບ. ປະຈຸບັນ, ກອງທຶນເອກະສານອະລິຍະທຳຫວຽດນາມ ໄດ້ສົມທົບກັບບໍລິສັດຮ່ວມທຸລະກິດພັດທະນາ ໄຕເຈື່ອງເຊີນ ຈຳກັດ ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍໂຄງການກໍ່ສ້າງໝູ່ບ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ຫວຽດນາມ - ລາວ ຢູ່ບ້ານ ໄທເຊີນ, ຕາແສງ ເຊີນລາຍ, ເມືອງ ຍໍກວານ, ແຂວງ ນິງບິ່ງ, ຫວຽດນາມ, ບ່ອນທີ່ມີຢູ່ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວ ແນໃສ່ປົກປັກຮັກສາ, ອະນຸລັກ ແລະ ຕິສັງຂອນມໍລະດົກທີ່ເປັນວັດຖຸ ແລະ ບໍ່ເປັນວັດຖຸຢູ່ອ້ອມແອ້ມວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ, ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ກໍ່ສ້າງສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ໃຫ້ເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທາງດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ວັດທະນະທຳທີ່ເປັນສັນຍາລັກຂອງນ້ຳໃຈມິດຕະພາບ ຫວຽດນາມ - ລາວ.
ເພື່ອຢັ້ງຢືນວ່າ ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ແມ່ນສະຖານທີ່ບູຊາເຈົ້າຍິງລາວ ຄືກັບບາງຄວາມຄິດເຫັນແລກປ່ຽນຫຼືບໍ່ ແມ່ນຕ້ອງການເວລາຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ສຳຫຼວດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຜ່ານນິທານຂອງປະເທດອ່າຍລາວ ມອບກຳລັງຊ້າງຮົບ, ຊ່ວຍ ດ້າຍຫວຽດ ຕ້ານສັດຕູທີ່ເຂົ້າມາຮຸກຮານ ແລະ ຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຂອງປະຊາຊົນທີ່ມີຕໍ່ເຈົ້າຍິງລາວແລ້ວ, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສາຍພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອລະຫວ່າງຫວຽດນາມ-ລາວ ໄດ້ມີມາແຕ່ນັບຮ້ອຍປີກ່ອນແລ້ວ ແລະ ນັບມື້ນັບເລິກເຊິ່ງ ແລະ ແໜ້ນແຟ້ນ.
Box: ຕາມທ່ານ ຫງວຽນກ່າວເຕິນ, ຮອງຫົວໜ້າພະແນກທ່ອງທ່ຽວແຂວງ ນິງບິ່ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນຈິດໃຈຂອງຊາວທ້ອງຖິ່ນແລ້ວ, ວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ແມ່ນສະຖານທີ່ສັກສິດບູຊາເຈົ້າຍິງຂອງລາວ ເຊິ່ງເປັນຜູ້ທີ່ຊ່ວຍ ດາຍຫວຽດ ຕໍ່ສູ້ຕ້ານສັດຕູທີ່ເຂົ້າມາຮຸກຮານ. ແຕ່ລະປີໃນວັນ 3 ເດືອນ 3 ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ, ອຳນາດການປົກຄອງຕາແສງ ກໍ່ຈັດຕັ້ງງານບຸນວັດທະນະທຳມູນເຊື້ອຂອງວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ... ໃນໂອກາດງານບຸນ, ນອກຈາກພິທີກຳ ແລະ ການເລື່ອງຫຼິ້ນພື້ນເມືອງແລ້ວ, ຍັງມີການສະແດງ “ຟ້ອນ - ຮ້ອງເພງດອກຈຳປາ” ທີ່ເປັນມູນເຊື້ອລາວ” ໂດຍຊາວບ້ານຈັດຂຶ້ນເພື່ອລະນຶກເຖິງເຈົ້າຍິງ. ປີ 2007, ຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນແຂວງ ນິງບິ່ງ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາວິຫານເຖຶອງຖາຍເຊີນ ເປັນຮ່ອງຮອຍປະຫວັດສາດຂອງແຂວງ.
ດີງເຖດວານ
