ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ຫວຽດນາມ ຟ້າມບີ່ງມິງ.(ພາບ:TTXVN)
ວັນທີ 29 ກັນຍາ, ທີ່ວາລະປຶກສາຫາລືຮ່ວມຂອງສະມັດຊາໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດຊຸດທີ 74, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ຫວຽດນາມ ຟ້າມບີ່ງມິງ ໄດ້ມີບົດກ່າວຄຳເຫັນສຳຄັນດ້ວຍຫົວຂໍ້ວ່າ “ເພີ່ມທະວີພະລັງຊີວິດຂອງລັດທິຫລາຍຝ່າຍເພື່ອສັນຕິພາບ ແລະ ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ”. ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບີ່ງມິງ ຢືນຢັນວ່າ ການຮ່ວມມືຫລາຍຝ່າຍມີທີ່ຕັ້ງພິເສດໃນນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງ ຫວຽດນາມ. ວິວັດການປ່ຽນແປງໃໝ່, ການພັດທະນາ ແລະ ເຊືື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນຂອງ ຫວຽດນາມ ທີ່ຕິດພັນກັບການເຂົ້າຮ່ວມຂອງ ຫວຽດນາມ ເຂົ້າໃນບັນດາລະບອບລະບຽບການຫລາຍຝ່າຍຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ. ສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ບັນດາລະບອບລະບຽບການຫລາຍຝ່າຍ ກໍ່ແມ່ນບັນດາເວທີປາໄສການເມືອງ, ກອບນິຕິກຳສຳຄັນ ເພື່ອໃຫ້ ຫວຽດນາມ ຊຸກຍູ້ການພົວພັນຮ່ວມມືກັບບັນດາປະເທດໃນໂລກ. ຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງເປັນເຈົ້າການ, ຕັ້ງໜ້າ ແລະ ມີການປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບຫລາຍຢ່າງ ໃນບັນດາວິວັດທະນາການຫລາຍຝ່າຍ.
ພ້ອມກັບບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ, ຫວຽດນາມ ພວມມານະພະຍາຍາມເພີ່ມທະວີບົດບາດເປັນໃຈກາງຂອງ ອາຊຽນ ໃນການຮັກສາສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ເພີ່ມທະວີການພັດທະນາ, ວັດທະນາຖາວອນໃນພາກພື້ນ ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ແລະ ອາຊີ - ປາຊີຟິກ. ໃນຂອບເຂດສະຫະປະຊາຊາດ, ບັນດານັກຮົບກອງທັບປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຮັກສາສັນຕິພາບ, ບັນດານັກການທູດ, ນັກຊ່ຽວຊານ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການປະກອບສ່ວນສ້າງບັນດາໂຄງການດຳເນີນງານ ແລະ ນະໂຍບາຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ, ກ່ຽວກັບທະເລ ແລະ ມະຫາສະໝຸດ, ກ່ຽວກັບການພັດທະນາສັງຄົມ, ຊຸກຍູ້ ແລະ ປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ. ຫວຽດນາມ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາປະຕິບັດໂຄງການດຳເນີນງານປີ 2030 ກ່ຽວກັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ແລະ ຂໍ້ຕົກລົງ ປາຣີ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດຢ່າງຄົບຖ້ວນ ແລະ ພິເສດແມ່ນມີບັນດາບາດກ້າວລະອຽດ ເພື່ອກ້າວໄປເຖິງການຢຸດຕິການນຳໃຊ້ເຄື່ອງເຮັດດ້ວຍຢາງປຼາດສະຕິກທີ່ນຳໃຊ້ເທື່ອດຽວໃນປີ 2025.
ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງບັນຫາຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບິ່ງມິງ ເນັ້ນໜັກວ່າ: ຫວຽດນາມ ຖືວ່າ ເລື່ອງເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນແມ່ນວິທີມີປະສິດທິຜົນ ເພື່ອແນໃສ່ສະກັດກັ້ນການປະທະກັນ ກໍຄືຊອກຫາບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂຢ່າງຍາວນານໃຫ້ແກ່ການຂັດແຍ້ງ ແລະ ການປະທະກັນ. ຍົກອອກບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກທີ່ວາລະປຶກສາຫາລື, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບິ່ງມິງ, ຖືວ່າ: “ພວກຂ້າພະເຈົ້າຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາຝ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ຈົ່ງເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ, ພິເສດແມ່ນສົນທິສັນຍາຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທະເລປີ 1982 (UNCLOS 1982) – “ກົດບັດວ່າດ້ວຍທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດ”. ເຊື່ອມຕໍ່ມະຫາສະມຸດອິນເດຍ ແລະ ມະຫາສະມຸດປາຊີຟິກ, ທະເລຕາເວັນອອກ ມີຄວາມໝາຍຍຸດທະສາດສຳລັບສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ການພັດທະນາຢູ່ອາຊີ - ປາຊີຟິກ ແລະ ໃນໂລກ. ຮັບຮູ້ໄດ້ສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ບັນດາປະເທດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ມີຄວາມມານະພະຍາຍາມຫຼາຍຢ່າງ, ບັນລຸໄດ້ໝາກຜົນຕັ້ງໜ້າຫຼາຍຢ່າງກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນ, ການຂັດແຍ້ງກັນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງຄວາມວິຕົກກັງວົນກ່ຽວກັບບັນດາການຜັນແປທີ່ສັບສົນຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກເປັນຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວ, ໃນນັ້ນມີເລື່ອງລະເມີດບັນດາສິດອຳນາດອະທິປະໄຕ ແລະ ສິດອຳນາດສານຢູ່ບັນດາເຂດທະເລຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ກຳນົດຕາມ UNCLOS 1982. ບັນດາຝ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຄວນລະງັບໃຈ ແລະ ຫຼີກລ້ຽງບັນດາການກະທຳພຽງລຳພັງຝ່າຍດຽວເຮັດໃຫ້ສະພາບການສັບສົນຂຶ້ນຕື່ມ ແລະ ເພີ່ມຄວາມເຄັ່ງຕຶງ, ແກ້ໄຂບັນດາການຂັດແຍ້ງກັນໂດຍສັນຕິວິທີ, ເໝາະສົມກັບກົດໝາຍສາກົນ, ໃນນັ້ນມີ UNCLOS 1982”.
ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບີ່ງມິງ ເນັ້ນໜັກວ່າ ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຫລາຍຝ່າຍ ຄວນຖືມະນຸດເປັນໃຈກາງ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ຫວຽດນາມ ກ່າວປະນາມບັນດາການກະທຳບຸກໂຈມຕີສາມັນຊົນກໍ່ຄືບັນດາພື້ນຖານໂຄງລ່າງທີ່ຈຳເປັນຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ. ຫວຽດນາມ ສະໜັບສະໜູນ ແລະ ຈະສືບຕໍ່ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນຄວາມມານະພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ໂຄງການດຳເນີນງານຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບແມ່ຍິງ, ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ເດັກນ້ອຍໃນການປະທະກັນດ້ວຍອາວຸດ. ຫວຽດນາມ ກໍ່ໃຫ້ບຸລິມະສິດຊຸກຍູ້ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມກໍ່ສ້າງຄືນໃໝ່ພາຍຫລັງການປະທະກັນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫລັງຈາກລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ, ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ ແລະ ວິວັດການພັດທະນາເສດຖະກິດ, ສັງຄົມຢູ່ບັນດາປະເທດ.
(ໄຊພອນ)