| ຫຼາຍອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນມີຄວາມຫວັງຕໍ່ເສດຖະກິດຫວຽດນາມ | |
| ງານວາງສະແດງວິຈິດສິນ ພາກພື້ນ V - ເຂດໃຕ້ຂອງພາກກາງ ແລະ ໄຕຫງວຽນ ຄັ້ງທີ 27 ໃນປີ 2022 |
ຮຽນທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ, ວັນທີ 11 ຕຸລາ 2022, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບເລືອກຕັ້ງເຂົ້າເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດສະຫະປະຊາຊາດ ອາຍຸການ 2023-2025, ທ່ານຕີລາຄາແນວໃດກ່ຽວກັບໝາກຜົນດັ່ງກ່າວ?
- ຂ້າພະເຈົ້າສະແດງຄວາມຂໍຊົມເຊີຍ ຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ ອາຍຸການ 2023-2025. ເຫດການນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນຂ່າວດີສໍາລັບຫວຽດນາມເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນຂ່າວດີ ແລະ ຄວາມພາກພູມໃຈຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ອີກດ້ວຍ.
ການທີ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບເລືອກຕັ້ງເຂົ້າເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ ປະຊາຄົມສາກົນໄດ້ຮັບຮູ້ບັນດານະໂຍບາຍ, ຄວາມມານະພະຍາຍາມ ແລະ ບັນດາຜົນງານຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນການຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດພາຍໃນປະເທດ ກໍ່ຄືບັນດາການປະກອບສ່ວນອັນຕັ້ງໜ້າຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ເຊັ່ນຢູ່ຄະນະກຳມະການລະຫວ່າງລັດຖະບານ ອາຊຽນ ກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ (AICHR) ຫຼື ໃນອາຍຸການທີ່ເປັນສະມາຊິກບໍ່ປະຈຳການຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ອາຍຸການ 2020-2021.
ການທີ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບເລືອກເຂົ້າບັນດາອົງການສຳຄັນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນທີ່ຕັ້ງ ແລະ ອິດທິພົນຂອງບັນດາປະເທດ ອາຊຽນ ທີ່ພວມເພີ່ມຂຶ້ນ. ສຽງເວົ້າຂອງຫວຽດນາມ ກໍ່ຕາງໜ້າໃຫ້ແກ່ບັນດາປະເທດພວມພັດທະນາທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນ ແລະ ສະແດງອອກບົດບາດຢູ່ບັນດາເວທີປາໄສຫຼາຍຝ່າຍ ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ.
 |
| ທ່ານ ແສງເພັດ ຮຸ່ງບຸນຢວງ ເອກອັກຄະລັດຖະທູດລາວ ປະຈໍາ ຫວຽດນາມ |
ຕາມທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດແລ້ວ, ເພື່ອປະຕິບັດບົດບາດຂອງຕົນຢູ່ ສປຊ ໃຫ້ເປັນຢ່າງດີ, ຫວຽດນາມ ຄວນເຮັດແນວໃດ ແລະ ຄວນສຸມໃສ່ເຂົ້າໃນບັນດາບັນຫາໃດແດ່?
- ສະພາບການຫຼັງ Covid-19, ສະຖານະການໂລກທີ່ມີຄວາມສັບສົນ, ຄາດເດົາໄດ້ຍາກ ແລະ ບັນດາວິກິດການສະບຽງອາຫານ, ວິກິດການພະລັງງານ ແລະ ອື່ນໆ ຈະເປັນສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ການຊຸກຍູ້ສິດທິມະນຸດໃນອາຍຸການເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ ຂອງຫວຽດນາມ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຫວຽດນາມ ມີທ່າໄດ້ປຽບຫຼາຍກວ່າສິ່ງທ້າທາຍ. ກ່ອນອື່ນໝົດ, ສຽງເວົ້າຂອງປະເທດໜຶ່ງທີ່ເຄີຍຜ່ານຜ່າສົງຄາມ ແລະ ປະຈຸບັນປະຊາຊົນສາມາດດຳລົງຊີວິດຢ່າງມີສັນຕິພາບ ແລະ ມີຄວາມຜາສຸກ ຈະມີຄວາມເຊື່ອຖືສູງ ແລະ ຫວຽດນາມ ອາດເປັນແຫຼ່ງກຳລັງໃຈ ແລະ ເປັນແບບຢ່າງໃຫ້ຫຼາຍປະເທດຮ່ຳຮຽນ, ພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ສິດທິມະນຸດ.
ທີ 2, ຫວຽດນາມ ເຄີຍປະຕິບັດບົດບາດນີ້ໄດ້ຢ່າງດີເລີດໃນອາຍຸການ 2014-2016, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງມີພື້ນຖານເພື່ອສືບຕໍ່ເສີມຂະຫຍາຍປະສົບການ ແລະ ໝາກຜົນຂອງຕົນໃນອາຍຸການຈະມາເຖິງ.
ທີສາມ, ຫວຽດນາມ ຫາກໍ່ສິ້ນສຸດອາຍຸການເປັນສະມາຊິກບໍ່ປະຈຳການສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ສປຊ ໃນປີກາຍນີ້ ແລະ ອາດສືບຕໍ່ບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາ ແລະ ຂໍ້ລິເລີ່ມໃນອາຍຸການສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດນີ້ ເພື່ອຊຸກຍູ້ຈິດໃຈມະນຸດສະທຳ, ຄວາມຮັກແພງ, ເພີ່ມທະວີການກະທໍາມະນຸດສະທຳ; ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການດຳເນີນງານ 2030 ເພື່ອການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ; ການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ການເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ບັນດາກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງເຊັ່ນ ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍເປັນຕົ້ນ.
ທີສີ່, ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ, ຫວຽດນາມ ມີຖັນແຖວພະນັກງານການທູດຫຼາຍຝ່າຍທີ່ເຮັດວຽກຢ່າງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ມີປະສົບການຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ມີກົນໄກປະສານສົມທົບລະຫວ່າງບັນດາກະຊວງ, ຂະແໜງການພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຢ່າງມີໄຫວພິບ. ນີ້ແມ່ນສິ່ງທີ່ລາວພວມມຸ່ງໄປເຖິງ ແລະ ກໍ່ແມ່ນທ່າໄດ້ປຽບອັນໃຫຍ່ຫຼວງຂອງຫວຽດນາມ ໃນຖານະເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການທີ່ມີບົດບາດສໍາຄັນແຖວໜ້າໃນລະບົບ ສປຊ ໃນການປົກປ້ອງ ແລະ ຊຸກຍູ້ສິດທິມະນຸດ.
ທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດມີຄວາມຫວັງຄືແນວໃດກ່ຽວກັບການປະກອບສ່ວນຂອງຫວຽດນາມ ເຂົ້າໃນສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ ໃນອາຍຸການນີ້?
- ສານທີ່ຫວຽດນາມ ນໍາມາໃຫ້ສະພາສິດທິມະນຸດໃນອາຍຸການຕໍ່ມາແມ່ນ “ເຄົາລົບ ແລະ ເຂົ້າໃຈ. ການໂອ້ລົມສົນທະນາ ແລະ ການຮ່ວມມື. ສິດທິມະນຸດທັງໝົດ – ສໍາລັບທຸກຄົນ”. ດ້ວຍສານທີ່ຮອບດ້ານ ແລະ ກວມລວມນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ຈະມີການປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າຂອງຫວຽດນາມ ເຂົ້າໃນການເຄື່ອນໄຫວສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ.
ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າ ກໍ່ຫວັງວ່າ ຫວຽດນາມ ຈະມີບົດບາດເຊື່ອມຕໍ່ໃຫ້ແກ່ບັນດາການຮ່ວມມືທີ່ແທດຈິງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນກວ່າເກົ່າຂອງ AICHR ກັບສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ ໃນອາຍຸການຈະມາເຖິງ, ມຸ່ງໄປເຖິງຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ແລະ ໜູນຊ່ວຍຂອງປະຊາຄົມສາກົນ, ຊ່ວຍໃຫ້ປະຊາຊົນໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ໄດ້ຊົມໃຊ້ສິດທິມະນຸດ ແລະ ສິດທິພົນລະເມືອງ ນັບມື້ນັບດີຂຶ້ນ.
ພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ມີປະເທດທີ່ກໍາລັງພັດທະນາເປັນຈໍານວນຫຼາຍ, ຄວາມຢືດຢຸ່ນຂອງບັນດາພື້ນຖານເສດຖະກິດໃນພາກພື້ນຕໍ່ກັບບັນດາວິກິດການຍັງບໍ່ສູງ ແລະ ທັງເປັນພາກພື້ນທີ່ຖືກຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ອື່ນໆ, ບັນດາສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ມີຜົນກະທົບອັນໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ການຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນໃນພາກພື້ນ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າ ຫວຽດນາມ ຈະສາມາດນຳພາພາກພື້ນຜ່ານຜ່າບັນດາສິ່ງທ້າທາຍ, ຊຸກຍູ້ບັນດາຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ແທດຈິງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ, ເປີດກາລະໂອກາດຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ບັນດາປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາ ປະກອບສ່ວນ ແລະ ມີຄວາມມານະພະຍາຍາມລວມໃນການປົກປັກຮັກສາສິດທິມະນຸດ.
ຂໍຮຽນທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ແບ່ງປັນຄວາມປະທັບໃຈກ່ຽວກັບບັນດາຜົນງານດ້ານສິດທິມະນຸດຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້?
- ການທີ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງເຂົ້າສະພາສິດທິມະນຸດ ອາຍຸການ 2023-2025 ອີກເທື່ອໜຶ່ງໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນການຮັບຮູ້ຂອງສາກົນຕໍ່ບໍ່ພຽງແຕ່ບັນດາການປະກອບສ່ວນຂອງພວກເຮົາໃນການຊຸກຍູ້ສິດທິມະນຸດໃນທົ່ວໂລກເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນການຮັບຮູ້ຕໍ່ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງຫວຽດນາມ ໃນການຮັບປະກັນບັນດາສິດທິມະນຸດຂັ້ນພື້ນຖານຢູ່ພາຍໃນປະເທດ.
ຕາມການຕີລາຄາຂອງໂຄງການພັດທະນາຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (UNDP) ກ່ຽວກັບການພັດທະນາມະນຸດທົ່ວໂລກ 2021-2022, ເຖິງແມ່ນໃນໄລຍະທີ່ຫຍຸ້ງຍາກທີ່ສຸດຂອງໂລກລະບາດໂຄວິດ-19, ແຕ່ ຫວຽດນາມ ກໍ່ຍັງປະຕິບັດໄດ້ເປັນຢ່າງດີ. ດັດຊະນີການພັດທະນາມະນຸດໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ 2 ຂັ້ນໃນຕາຕະລາງການຈັດອັນດັບຂອງໂລກ, ຂຶ້ນເປັນອັນດັບ 115 ໃນປີ 2021.
ດ້ານດັດຊະນີການພັດທະນາລະຫວ່າງຍິງຊາຍ, ຫວຽດນາມ ຢືນອັນດັບທີ 65 ໃນຈຳນວນ 162 ປະເທດ, ນອນໃນຈຳນວນ 5 ກຸ່ມທີ່ສູງສຸດໃນໂລກ. ພິເສດ, ອັດຕາສ່ວນແມ່ຍິງຢູ່ສະພາແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມ ແມ່ນນອນໃນກຸ່ມສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ. ດ້ວຍບັນດາຜົນງານ ແລະ ປະສົບການຕົວຈິງທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ຈະເປັນພື້ນຖານເພື່ອໃຫ້ ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ສະແດງຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ ແລະ ຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດໃນພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ.
ດ້ວຍນະໂຍບາຍສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນປົກປ້ອງ ແລະ ຊຸກຍູ້ບັນດາສິດທິມະນຸດຂັ້ນພື້ນຖານ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013 ແລະ ບັນດາເອກະສານນິຕິກຳທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຫຼາຍສະບັບ. ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມ ແລະ ໝາກຜົນຂອງຫວຽດນາມ ໃນຂົງເຂດຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດໃນໄລຍະຜ່ານມາ ໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ ແລະ ຕີລາຄາສູງຈາກປະຊາຄົມສາກົນ.
ໂດຍສະເພາະໃນເດືອນມີນາ ປີ 2022 ຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມໄດ້ພິມເຜີຍແຜ່ບົດລາຍງານກາງສະໄໝກ່ຽວກັບການປະຕິບັດບັນດາຂໍ້ສະເໜີແນະ ເຊິ່ງຫວຽດນາມໄດ້ຮັບຕາມກົນໄກກວດກາຄືນປະຈໍາໄລຍະກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ໂດຍເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ UPR ຮອບວຽນທີ III, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງປະເທດສະມາຊິກ, ຄວາມໂປ່ງໃສ ແລະ ຄວາມເຂັ້ມງວດຂອງ ຫວຽດນາມ ຕໍ່ກົນໄກ UPR ເວົ້າສະເພາະ ແລະ ການປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນກ່ຽວກັບການຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດ ເວົ້າລວມ.
ຂໍຂອບໃຈທ່ານ!
ໄຊພອນ
