 |
ບຸນປະເພນີ ເຜົ່າກະຕູ ແຂວງເຊກອງ.
ຄວາມຈິງແລ້ວ, ແຂວງເຊກອງ ແລະ ເມືອງທ່າແຕງ ໄດ້ກຳນົດບ້ານທ່ອງທ່ຽວທາງວັດທະນະທຳ ແລະ ສຶກສາຮຽນຮູ້ວິຖີຊີວິດຂອງຊົນເຜົ່າກະຕູ ເຊິ່ງແຕ່ລະປີເມື່ອຮອດເດືອນ 3 ກໍໄດ້ຈັດບຸນປະເພນີເພື່ອສະເຫລີມສະຫລອງຜົນການເກັບກ່ຽວ, ສະ ແດງເຖິງພະລັງແຫ່ງຄວາມສາມັກ ຄີພະລັງແຫ່ງຄວາມມ່ວນຊື່ນ ແລະ ພະລັງແຫ່ງການຮັກສາສືບທອດປະເພນີທີ່ເປັນເອກະລັກ. ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງ ບໍ່ແປກທີ່ໃນບຸນມື້ນັ້ນໄດ້ມີການສະແດງສິລະປະພື້ນເມືອງເຊິ່ງສາມາດດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາທ່ຽວຊົມ ຄວາມງົດງາມຂອງສີສັນວັດທະນະທຳປະເພນີຂອງເຜົ່າ. ທີ່ໂດດເດັ່ນ ກໍຄືຊາວບ້ານກັນດອນໃໝ່ໄດ້ງັດ ລວດລາຍ ແລະ ສະແດງຄວາມສວຍ ງາມຂອງຊຸດເຜົ່າຕົນດ້ວຍການຟ້ອນເຂນ ຕີປະເໜາະປະຮາດ ເປົ່າແຄນ ແລະ ເປົ່າເຂົາຄວາຍ. ໂອໂຫຕ້ອງບອກວ່າເປັນການລົງໂຕດ້ວຍ ຈັງຫວະຊ້າແຕ່ງົດງາມອອນຊອນທີ່ສຸດ. ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ກໍຄືການຂ້າ ຄວາຍແປງຮີດບ້ານຮີດເຮືອນ ແລະ ເພື່ອເປັນອາຫານຕ້ອນຮັບແຂກທີ່ ມາຮ່ວມນຳອີກ.
 |
 |
ບຸນປະເພນີ ຂອງເຜົ່າກະຕູ ແຂວງ ເຊກອງ.
ຊົນເຜົ່າກະຕູ ສ່ວນຫລາຍດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດພູດອຍຫ່າງໄກສອກຫລີກ, ເຮັດໄຮ່ປູກເຂົ້າປູກພືດ ແລະ ທາດແປ້ງ ເປັນອາຊີບຫລັກ, ຂະນະ ທີ່ການລ້ຽງສັດກໍເປັນອີກອາຊີບໜຶ່ງ ທີ່ຊົນເຜົ່ານີ້ມີມູນເຊື້ອມາແຕ່ດົນນານ, ແຕ່ສ່ວນຫລາຍແລ້ວລ້ຽງໄວ້ ເພື່ອໃຊ້ເຮັດພິທີກຳທາງຮີດຄອງປະເພນີຄວາມເຊື່ອຖື ແລະ ໄວ້ເປັນຄ່າສິນສອດເວລາໄປຂໍສາວໃຫ້ລູກຊາຍ, ການແຕ່ງດອງໂດຍຄວາຍມີ ຄວາມສຳຄັນເປັນພິເສດ. ສ່ວນການນຸ່ງຖືນັ້ນແມ່ຍິງຈະນຸ່ງສິ້ນເສື້ອ ທີ່ເປັນແຜ່ນແພຕໍ່າຈາກສີມືອັນຊໍານານເອງ. ສຳລັບຜູ້ຊາຍກໍນຸ່ງກະຕ່ຽວ ແລະ ມີຄວາມຊໍານານການຈັກ ສານທີ່ຕື່ມເຕັມໄປດ້ວຍສີສັນລວດ ລາຍແລະທົນທານອີກດ້ວຍ. ນອກນີ້ຊົນເຜົ່າກະຕູຍັງມີຄວາມເປັນພິເສດໃນການຕັ້ງເຮືອນຊານ ເຊິ່ງ ຕາມປະເພນີແລ້ວ ມັກປຸກເຮືອນ ແບບວົງກົມອ້ອມສາລາ, ເປັນເຮືອນຕໍ່າ ແລະ ເປັນເຮືອນຍາວໂດຍຫລາຍຄອບຄົວ ແລະ ຫລາຍຄົນອາໄສຢູ່ ນໍາກັນ. ອີກໜຶ່ງຈຸດພິເສດຄືມີກວານ ຫລື ສາລາຢູ່ກາງບ້ານ ເຊິ່ງກວານນີ້ ໃຊ້ເປັນສະຖານທີ່ໂຮມຊຸມນຸມ, ເປັນບ່ອນຮັບແຂກ ເປັນສະຖານທີ່ເຮັດພິທີກຳຕ່າງໆກ່ຽວກັບການເຊື່ອຖື.ເພື່ອປະຕິບັດຕາມຮີດຄອງປະເພນີ, ໃນເຮືອນຂອງເຂົາເຈົ້າມີການຄະລຳ ແລະ ມີຂໍ້ຫ້າມຫລາຍຢ່າງເຊັ່ນ: ກ່ອນຈະເຂົ້າບ້ານຕ້ອງສັງເກດເບິ່ງ ປະຕູໂຂງວ່າມີຟົດໄມ້ຫລືບໍ່, ຖ້າມີສະແດງວ່າຫ້າມເຂົ້າບ້ານ, ກ່ອນຈະຮູດເຂົ້າກ່ຽວເຂົ້າ ຈະບໍ່ໃຫ້ຄົນໃນອອກຄົນນອກເຂົ້າ, ບໍ່ໃຫ້ນັ່ງອີງເສົາ ເຮືອນ, ບໍ່ໃຫ້ນອນຂວາງເຮືອນ ແລະ ການເຂົ້າອອກເຮືອນຂອງແຂກ ຕ້ອງເຂົ້າອອກປະຕູທີ່ໃຊ້ສຳລັບແຂກເທົ່ານັ້ນ. ນອກນີ້ເວລາມີແຂກມາຢ້ຽມຢາມເຂົາເຈົ້າມີປະເພນີຮັບແຂກດ້ວຍການໃຫ້ສູບຢາບັ້ງ (ກອກເດິ). ທີ່ພົ້ນເດັ່ນກໍຄືການຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍສິລະປະວັນນະຄະດີດ້ວຍການຂັບລຳ, ທຳນອງເສບຈາກການຕີຄ້ອງ, ເປົ່າແຄນ, ປີ່ ແລະ ອື່ນໆ. ແຕ່ລະປີຈະມີພິທີກຳໃຫຍ່ ແລະ ນ້ອຍຫລາຍເທື່ອເພື່ອຂໍຢູ່ ເຢັນເປັນສຸກມີໂຊກມີລາບທັງການ ດຳລົງຊີວິດກໍຄືການຜະລິດ. ບຸນປະເພນີທີ່ສຳຄັນໄດ້ແກ່ການເຮັດບຸນຂວັນເຂົ້າ (ອາຢາ”), ບຸນກ່ອນຈະ ລົງມືປູກຝັງ (ຕະເນຍ), ບຸນກ່ອນ ຈະລົງມືີຮູດ ຫລື ກ່ຽວເຂົ້າ (ຕະເຣຍ ຫລື ຈາຣຶບ), ບຸນກວານ (ເບຣົາໂຣງ) ແລະ ອື່ນໆ. ການເຮັດບຸນ ແລະ ພິທີຕ່າງໆ ນີ້ມີທັງແບບຮີດ ຄອງປະເພນີ ແລະ ເຮັດລວມບ້ານ.
ເອົາເປັນວ່າຖ້າທ່ານໃດມີໂອກາດໄປເມືອງທ່າແຕງແຂວງເຊກອງ ກໍຢ່າລືມໄປແວ່ບ້ານກັນດອນໃໝ່ ເຊິ່ງເປັນບ້ານທ່ອງທ່ຽວວັດທະນະທຳຮັບຮອງວ່າມີຫລາຍຢ່າງທີ່ ທ່ານຈະໄດ້ຮູ້ໄດ້ສຳຜັດດ້ວຍທ່ານເອງ.
（ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ： ຂປລ）
